ARDANUÇ

TARİH:Ardanuç Artvin îlinin en eski ilçelerinden biridir. Osmanlı Rus Savaşı sonucunda (1878) Rusya tarafından işgal edilen bölge 1918 yılında işgalden kurtulduktan birkaç ay sonra İngiliz işgaline ardından da Gürcü işgaline uğramıştır. 23 Şubat 1921 tarihinde son olarak işgalden kurtulan Ardanuç 1945 yılına kadar Artvin'e bağlı bir nahiye yönetim birimi olarak kaldı.

Günümüzde Ardanuç ilçesi 1 Ağustos 1945 günü kurulmuştur. îlçenin ilk merkezi Tütünlü Köyü'dür. Daha sora 1948 yılında Ardanuç (Adakale) Kasabası'na taşınan ilçe yönetim merkezi son olarak günümüzdeki meydanlar mevkiine 1952 yılında geçmiştir.

COĞRAFYA:Ardanuç: Doğu Karadeniz Bölgesi Yalnızçam Dağları Batısı ile Çoruh Irmağı Vadisi arasındaki Berta Çayı'nın yukarı çığırında yeralmaktadır. Deniz seviyesinden 470 m. yükseklikte olup Artvin-Ardanuç arası 35 km dir. Arazi yapısı engebelidir.

Ulaşım:Artvin'e 35 km uzunlukta bir karayolu ile bağ-lı bulunan bu ilçe merkezine Artvin-Erzurum karayolunun 15. km. sinde Berta Çayı'nın Çoruh Irmağı'na kavuştuğu noktada ayrılan 20 km asfalt kaplama bir yol ile ulaşılır.

Ekonomi:îlçe halkının başlıca geçim kaynağı tarım hayvancılık ve kısmen de ormancılık ve ticarettir.

Turizm:Ardanuç Adakale Mahallesi'nde bulunan Gevhernik Kalesi Cehennem Deresi Kanyonu Aydın Köyü Kalesi ve Kilisesi Bulanık köy Rabat Kilisesi Bulanık Köyü Balkayası Adakale İskender Paşa Camii Ferhatlı Kalesi

ARHAVİ

Tarih: Arhavi îlçesinde Hitit Kulka İskit Pres Urartu Pontus ve Osmanlı uygarlıkları görülür.İlçe çeşitli tarihlerde Batum Gönye Trabzon ve Rize illerine bağlı bir bucak iken 1900'lü yıllarda iktisadi sebeplerden Hopa'ya bağlanmış 1 Haziran 1954 tarihinde Artvin iline bağlanarak ilçe olmuştur. Mahalli hizmetler Arhavi Belediyesi tarafından yürütülmektedir. îlçeye bağlı 30 adet köy ve 7 adet mahalle bulunmaktadır.

Yaşam: İlçe karayolu ulaşım standardmın yüksek olması; elektrik su kanalizasyon gibi altyapı tesislerinin nispeten iyi düzeyde bulunması telefon ve televizyonun yaygın olarak kullanılması eğitim ve öğretimin kalite yönünden nitelikli olması gibi faktörler ilçe halkının sosyal yaşamında olumlu etkiler yaratmıştır.Teknolojik ve çağdaş gelişmeye çabuk adapte olabilen ilçe halkının kültürel ve sosyal etkinliklere katılması her türlü takdirin üstündedir. Bu meyanda folklor sinema tiyatro sergi panayır vb. gibi etkinliklere sık sık rastlamak mümkündür. Bölgenin yukarı köylerinde enstrüman olarak tulum sahil köylerinde ve mahallelerinde ise kemençe yaygın olarak kullanılır.

Ekonomi: İlçede 3'ü çay fabrikaları biri de çimentolu yonga levha fabrikası ile Arsan Silah Fabrikası olmak üzere 5 adet sanayi kuruluşu mevcuttur. Tarım ve hayvancılık yönünden sınırlı bir potansiyele sahiptir. Tarım arazilerinin düşük çoğunluğu çay alanlarıdır. Geri kalan alanlarda kivi mısır fındık meyve ve sebze üretimi yapılmaktadır. Ancılık oldukça gelişmiş olup çoğunlukla gezgin arıcılık yapılmaktadır. îlçe ticari yönden Sarp Sınır Kapısı'nın açılması ile hareketlenmiştir. Esnaf ve ticari şirketler ilçe merkezinde yoğunlaşmıştır.

Turizm:İlçe turizmi deniz ve tarihi ören yerlerinin bulunduğu dağ ve yaylarlarda yoğunlaşmaktadır. Gezi ve mesire yeri olarak Cihan Kalesi Çifte Köprü Gemi Kayası ve Taş Gemi piknik yeri sayılmaktadır.

Yeşille mavinin ahenkli bir şekilde kucaklaştığı şirin ilçe Arhavi geleceğin doğa turizmi merkezlerinden bir tanesine adaydır.

HOPA




Tarih: Yavuz Sultan Selim Hopa ve yöresini Osmanlı İmparatorluğuna katarak buradaki Rus-Pontus hükümdarlığına son vermiş ve Batum'daki Gönye kalesini fethederek Hopa'yı Gönye sancağına bağlamıştır. Adını ise Acemce güzel yer anlamına gelen Hop koymuş zamanla bu da Hopa'ya dönüşmüştür.1877 (93 Harbi) de Hopa sancağı Ruslar'ın eline geçince Hopa Rize sancağına bağlanmış. 1918 yılında imzalanan Brest-Litovsk antlaşması sonucu Ruslar Kemal-paşa yöresini terk etmiş ilçe 14 Mart 1921 de ülke topraklarına katılmıştır.



Coğrafya: Dağların denize dik geldiği kıyı şeridi üzerinde kurulan ilçe doğusunda Gürcistan Cumhuriyeti batısında Arhavi güneyinde Borçka ve kuzeyinde Karadeniz vardır. Deniz seviyesinden 10 m. yükseklikte olup en yüksek noktası 1513 m. ile Yavuz Sultan Selim tepesidir. îlçenin toplam yüzölçümü 289 km.dir. îklim hemen hemen her mevsim yağışlı Bitki örtüsünün iklimle öz-deş yapısı vardır. Nem oranını yüksek ve havanın yağışlı olması bitki örtüsünü gür ve çeşitli kılmıştır. Kıyı-dan 400-600 m yüksekliğe kadar olan yerlerde fındık ve çay bahçeleri bulunmaktadır.



Ekonomi:

îlçede tarıma dayalı ekonomik yapı değişmeye başlamış limanın hizmete girmesi özellikle de "Sarp Sınır Kapısı'nın" açılması ile ihracat ve ithalatta turizmde uluslararası nakliyecilikte çok önemli gelişmeler olmuştur. îlçede bir anda nüfus yükselmiş konaklama yerleri çoğalmıştır. Sarp Sınır Kapısından sınır ticareti kapsamında motorin ithalinin 1998 yılında başlaması ile dış ticaret çok büyük bir canlılık içine girmiş olup ithalat ve ihracatta önemli artışlar görülmüştür. Dış Ticaretten elde edilen gelirlerdeki artışlar neticesinde sermaye birikimi oluşmaya başlamış ve 1999 yılından itibaren de yatırma dönüşme eğilimine girmiştir. İlçe nüfusunun % 80'i çay tarımı ile ilgilenseler de son yıllarda çay ekonomik olarak eski değerini yitirmiştir. Bunun yanında çok az narenciye ve fındıkta üretilmektedir.



Ekonomik Tesisler:

Termik Santrali: 1973 yılında faaliyete başlamıştır.

Karadeniz Bakır İşletmeleri: 61 personelin çalıştığı işletmeye Çakmakkaya'da üretilen bakır ve pirit konsantreler 5 inçlik 64 km. uzunluğunda 2 boru ile getirilmekte belirli işlemlerden geçen ve yoğunlaştırılan bakır genellikle işlenmek üzere Samsun'daki fabrikaya; piritte çeşitli ülkelere gönderilmektedir.

Liman İşletmesi: 1972 yılında yıllık 1.300.000 ton kapasiteli olarak yapılan limanda her türlü ithalat-ihracat kıyı ticareti transit taşımacılığı yapılabilmektedir.



Ulaştırma:

îlçe de hava yolu yoktur. Limana yolcu taşıması yapılmamaktadır. îlçe Rize - Trabzon - Artvin - Ardahan -Kars - Erzurum ve Gürcistan Cumhuriyeti'ni birbirine bağlayan uluslararası karayolunun üzerinde bir kavşak noktası durumundadır.

îlçe 19 Km.lik Uluslararası Devlet Karayolu ile Sarp Sınır Kapısı'na oradan Gürcistan Cumhuriyeti'ne ve diğer eski Sovyetler Birliği'nden ayrılan Cumhuriyetlere bağlantılıdır. Hopa-Sarp yolu inşaatına devam edilmek-te olup 2000 yılında tamamlanacağı düşünülmektedir. Ayrıca Hopa-Samsun arası yolu çift yol haline getirilmesi için de ihale yapılmış ve inşaata başlanmıştır. Türizm:

Coğrafi konum itibarı ile önemli bir geçiş noktasında bulunan ilçe Sarp Sınır Kapısı'nın açılması ile birlikte turizm alanında da önemli gelişmelere sahne olmuştur. Gelen turist sayısı giderek artmıştır. Bu gelişme ilçede modern konaklama tesislerinin çoğalmasına neden ol-muştur.

Sarp Sınır Kapısı açılmadan önce sınır ilçesi olması münasebetiyle iç turizmin ilgi odağı olan ilçe sınır ka-pısının açılmasından sonra yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri olmuştur. Sarp Sınır Kapısı'ndan giriş yapan turist sayısı 1998 yılı itibariyle 244.764'dür.



Sarp Sınır Kapısı:

Sarp Sınır Kapısı ülkemiz ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan "Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması" gereğince 31.08.1988 tarihinde trafiğe açılmış olup uluslararası tüm gümrük işlemleri yapılmaktadır. Sarp Sınır Kapısı'nın açılışı ilçeye ekonomik ve turizm açısından büyük bir canlılık kazandırmış özellikle nakliyecilik ve konaklama sektörünü olumlu yönde etkilemiş sınır ticareti ithalat ve ihracat sürekli artmıştır.

ŞAVŞAT




TARİHİ: Şavşat'ın M.Ö VIII. yılından beri meskun bir bölge olduğu sanılmaktadır. Çünkü bazı kazılarda ve temel açmalarda o devirlere ait olduğu saptanan bakır ve tunç baltalara rastlanmıştır. Eski ve orta çağda Şavşat çevre yörelerle birlikte sırasıyla Hurri Urartu Kulk Saka/İskit Oğuz/Part Sasani Bizans Mesketya Şaman Hazar Apkaz Bagratlıları hakimiyetine girmiştir. 1068 yılında Alparslan tarafından Selçuklular'ın eline geçmiştir. Daha sonra Moğollar'ın istilasına uğramış îlhanlı Devleti kurulunca da bu devletin 1263 yılından 1551 yılına kadar 282 yıl Şavşat Çıldır Atabekleri (Ca-keliler) tarafından yöneltilmiştır. Çıldır Atabeklerinin idaresinin sürdüğü yıllarda Şavşat 1414 yılından 1459 yılına kadar Karakoyunlu; 1459 egemenliğine yılından 1504 yılına kadar Akkoyunlu egemenliğine girmiştir. Şavşat yöresi Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı Devleti'ne bağlandı. Kanuni devrinde Livana sancağı kuruldu. Şavşat bu sancağa bağlandı. Daha sonra Lala Mustafa Paşa Çıldır Eyaleti'ni kurdu. Şavşat bu eyalete bağlandı.Şavşat adı eski kitap ve haritalarda "ŞEVŞAD-ŞAVŞÎD-ŞAVŞETÎ-ŞAVŞET" biçiminde geçen "ŞAVŞAT" adı aslen Türkçe kökenli olup sonradan Gürcü dilinne geçen ve Kara anlamına gelen "ŞAV" sözcüğü ile orman anlamına gelen "ŞAD" sözcüğünden oluşan bileşik bir isimdir. Bu Duruma göre KARAORMAN anlamını taşımaktadır. Gerçekten de Şavşat gür ve zengin ormanlarla kaplıdır. Bir başka araştırmaya göre de Oğuz partlarının batı uç beyliği olan Küçük Arsaklılar'ın Tayk Eyaleti'ni yedi sancağa ayrıldığını bunlardan birisinde SAVUŞ/SAVŞÎ adlı Saka oymağının yurdu olan "Şavşeti" sancağı olduğu kaydedilmektedir. Buradan da Şavşat adının "Şavşi Yurdu" anlamına geldiği ortaya çıkmaktadır.

ŞAVŞAT'IN KURTULUŞU: 27 Şubat 1921 günü Gürcüler yöreden çekilirken Yedek Teğmen Filibeli Hilmi bey Ardahan'da Türk bayrağını göndere çekti ve kendisi Ardahan Kaymakam Vekili olarak göreve başladı. Filibeli Hilmi Bey yanında bulunan Kayınbiraderi Hamşioğlu İsa bey Şavşat kaymakam Ve-kili olarak Hasan Çavuş emrindeki bir müfreze ile birlikte 26 Şubat 1921 günü Şavşat'a gönderdi. Kış olduğu için o yıl Sahara'yı yayan olarak aşan bu kafile aynı gün akşamı Yavuzköy'de (Arif Kaya'nın evinde misafir oldu.) ertesi gün yine 27 Şubat 1921 günü sabah bu kafile Şavşat halkının coşkulu gösterileri arasında Şavşat'a geldi. Halkın kurtuluşunu kutladı ve idareyi ele aldı. böylece 27 Şubat 1921 günü Şavşatlılar 43 yıllık hasretten sonra anavatana ve şanlı bayraklarına kavuştular. 0 gün Sahara dağlarından doğup yükselen kurtuluş güneşi hürriyet saçarak Şavşat'ın en hücre köşesine kadar yayılıyordu.

COĞRAFYA:Engebekli bir araziye sahip olan Şavşat ilçesinin doğusunda Ardahan ilinin Posof ve Hanak ilçeleri güneyinde Yalnızçam DağlarıArdahan ili merkez ilçesi batısında Ardanuç Artvin Borçka kuzeyinde Gürcistan Cumhuriyeti bulunmaktadır.

Artvin ile Ardahan illerinin doğal sınırı olan Sahara dağlarından doğup inen Tigrat suyunun kuzeyinde kurulmuş olan Şavşat kasabası denizden 1050 metre yüksektedir. İçinden Artvin-Ardahan yolu geçer. Turizm açısından Şavşat ilçesi yaz aylarında zümrüt gibi yeşillikleriyle mis gibi ve serin havasıyla berrak ve so-ğuk sularıyla ve diğer yerlerde ender rastlanan engin ormanlarıyla adeta bir tabiat harikasıdır. Tarihi eserler olarak Şavşat ilçesine yakın Satlel Kalesi Sebzeli köyünde Civerisher Kalesi Balıklı ve Taşköprü köyleri arasında Paris KalesiTibet Kilisesi ve Rabat Kilisesi ile tarihi köprülerden kemer köprü mevcuttur. Turistik yerler arasında ön enimlisi Meseli - Karagöl ve Kocabey kışlalarıdır. Buralar aynı zamanda Milli Parklar kapsamına girmiştir.