Milliyetçilik hakkında yazı

ebush · 27-07-2013, 06:06

Milliyetçilik hakkında yazı

Eugène Delacroix'nın "La liberté guidant le peuple" (Halkın rehberi özgürlüktür) isimli çalışması

Fransa'daki Temmuz Devrimi'nin en önemli simgesi olmuştur.

Milliyetçilik veya Ulusçuluk

kendilerini birleştiren dil

din

tarih veya kültür bağlarından bir üstyapı oluşturabilmiş sosyal birikimlerin adı olan millet veya ulus olarak tanımlanan bir topluluğun yaşama ve ilerleme ülküsünün toplumların ve insanlığın gelişmesini sağladığına inanan görüştür.
Milliyetçilik

ulus idealine bağlılığın

evrensel ilkelere bağlılık gibi ya da bireyin hak ve özgürlükleri gibi evrensel zenginliğin artmasına katkıda bulunan sosyal soyut yapılardandır.
19. yüzyıl başlarından itibaren Avrupa'da

20. yüzyılda ise tüm dünyada egemen siyasi düşünce tarzı olmuştur. Dünya siyasi haritası bu dönemde milliyetçilik ilkelerine göre biçimlendirilmiştir. Günümüzde özellikle azgelişmiş toplumlarda halâ yaygın bir değer olmakla birlikte

Anglosakson kültürüne bağlı toplumlarda ve Avrupa Birliği fikrini savunan çevrelerde olumsuz bir anlam yüklenmiştir.[ kaynak belirtilmeli]
Milliyetçilik konusunda Benedict Anderson

Ernest Gellner

Eric Hobsbawm

Elie Kedourie gibi karşıtların yanısıra

Anthony Smith' Nev Nikolayeviç Gumilev gibi tarafsız yazarların teorik çalışmaları olmakla birlikte konu henüz teorik bir temele kavuşturulamamıştır. Bu çalışmalarda yurtseverlik

militarizm

şovenizm

etnik aidiyet

dilsel aidiyet

ulusalcılık

irredentizm

faşizm

militancılık

dinselcilik

otoriterlik

ırkçılık

antiemperyalizm

asabiyet

hayali cemaatler

tarihsel kimlik

kahramanlık

maneviyat

atalar kültü

sadakat

egemenlik

ortak irade

vatan

romantizm

kamusallık

kültürellik kavramları açıklanmaktadır.

Kökenbilim
"Millet" sözcüğü aslen Arapça olup (Ar: ملة)

"din veya mezhep; bir din veya mezhebe bağlı olan cemaat" anlamındadır. Osmanlı Türkçesinde 20. yüzyıl başlarına kadar bu anlamda kullanılmıştır. 19. yüzyıl ortalarından itibaren aynı sözcük Fransızca/İngilizce nation kavramına karşılık olarak kulanılmıştır. Moğolca'dan alınan "ulus" sözcüğü

1932 yılında aynı kavramın Yeni Türkçesi olarak benimsenmiştir.
Latince kökenli olan "nation"

kök anlamı itibariyle "aynı atadan gelenler topluluğu" demektir. Dolayısıyla esasen Türkçe kavim veya aşiret karşılığıdır. Moğolca ulus ise siyasi amaçla bir araya gelmiş olan boylar konfederasyonunu ifade eder (ayrıca kâdim Türkçedeki budunkelimesi de aynı anlamı verir).
Sözcüğün evriminden kolayca görüleceği gibi

ulusun objektif temelini tanımlamak son derece güçtür. Bazı uluslar kendini dil veya din temelinde tanımlarken

diğerleri ortak bir siyasi geçmişi veya siyasi ideali ulusal birliğin temeli olarak kabul etmektedir. İsviçre’de dört ayrı dil konuşulmasına rağmen yüzyıllardan beri paylaşılan ortak tarih güçlü bir ulusal duyguyu ayakta tutabilmiştir. Amerikan ulusu farklı kökenlerden gelen göçmenlerin ortak bir siyasi yapıda bir araya gelmesinden oluşur. Yahudi ulusunun tanımlayıcı ögesi dindir. Yunan ulusçuluğu

dil

din ve köken ortaklığını vurgular.
Kökenbilim

etnoloji teriminden gelmekte olması itibariyle

aynı ırk (ethnos) sahip olma temeline dayanmaktadır. Fakat

imparatorluklar ve kültürel yayılımlarla

etnik köken önemini ulusal ve milli kimliklere bırakmıştır. Genetik açıdan

etnik kökenleri araştırmak

nüfus içerisinde belirli genetik işaretçilerin ölçülmesi ile mümkün olmaktadır.

Tarihçe
Modern milliyetçi düşünce 1789-1799 Fransız Devrimi'nin fikirlerinden doğmuştur. Avrupa tarihindeki ilk milliyetçi hareketlere

Napoleon istilası (1804-1815) altındaki Almanya'da rastlanır. Aynı yıllarda

Rus işgalindeki Polonya'da güçlü bir milliyetçi akım doğdu. 1821'de Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Yunanistan

Avrupa'nın milliyetçi çevrelerinde çok heyecanlı destek buldu. 1848'de Avusturya İmparatorluğu'na karşı ayaklanan Macarlar

daha sonra Çekler ve Sırplar

milliyetçilik akımını Orta Avrupa'ya taşıdılar. 1860-1870 yılları arasında gerçekleşen İtalya birliği

devrimci milliyetçiliğin en büyük zaferlerinden biri olarak algılandı. 1870'lerde Rusya'da doğan Pan-Slavizm akımı

yayılmacı milliyetçiliğin ilk örneklerinden biri idi.
Milliyetçiliğe yol açan en önemli etken

daha önce hükümdar ve sülale zemininde tanımlanan siyasi aidiyet duygusunu

hükümdardan bağımsız olarak

"halk"a maletme gereğiydi. Siyasi aidiyet ve itaat

"halk"ın ortak iradesine dayandırılmalıydı. Bu nedenle 19. yüzyılda milliyetçilik

radikal

devrimci

anti-monarşist

yerleşik düzene zıt bir siyasi düşünce olarak değerlendirildi.
"Halk"ı tanımlamanın güçlüğü

milliyetçi düşünürleri -- bazen olguları ve mantığı zorlama pahasına -- olağanüstü duygusal anlamlar yüklemeye sevketti. Örneğin (ayrı lehçeler konuşan) Sicilyalılar veya Venedikliler ayrı bir ulus mu

yoksa italyan ulusunun parçası mıydı? Avusturya ulusu var mıydı? Makedonlar ayrı bir ulus mu

Bulgar mı

yoksa Güney Slavların bir boyu muydu? Bu konularda farklı görüşleri savunanlar

benimsedikleri ulusa hayali bir tarih ve hayali kökenler atfederek

onun ezelden beri "doğal olarak" varolduğunu kanıtlamaya çalıştılar. Farklı lehçeler konuşan toplumlarda

ortak bir ulusal dil oluşturmaya büyük önem verildi.
Pek çok ülkede toplumlar zıt milliyetçi idealler ekseninde karşı karşıya gelmiştir. Örneğin Güney Slavların dil birliğini temel alan Yugoslav milliyetçiliği ile din ve ortak tarih birliğini temel alan Sırp ve Hırvat milliyetçilikleri çatışmıştır. İrlanda'da Protestanlar Britanya ulusuna aidiyeti vurgularken

Katolikler ortak kökeni varsayan (Protestanları da içeren) İrlandalılığı öne çıkarmışlardır.
Farklı dil ve dinlerden toplumların yanyana yaşadığı bölgelerde

ulus yaratma çabaları

çoğunluktan farklı alt-uluslar veya azınlıklar sorunuyla karşı karşıya geldi. Siyasi egemenlik eğer ulusa dayandırılacaksa

o ulusa ait olmayan unsurların ya vatandaşlık haklarından mahrum edilmesi

ya asimile edilmesi

ya da ülke dışına sürülmesi veya yokedilmesi gerekiyordu. 20. yüzyılda ulus kurma çabaları bu nedenle insanlık tarihinin en büyük trajedilerinden bazılarına yol açtılar. Binlerce yıldan beri yanyana ve içiçe yaşamış toplumlar

ulusal kurtuluş adına sürgün ve katliamlarla tanıştılar. Doğu Avrupa ve Balkan ülkeleri

zorlu bir etnik temizlik süreci sonunda az çok homojen ulusal yapılara kavuştular.
1920-30'larda İtalyan Faşizm'i ve Alman Nazizm'i

20. yüzyıl milliyetçiliğinin en tipik örnekleri olarak dünyanın hafızasında yer edindiler.

Türkiye'de Milliyetçilik
Türkiye'de siyasal milliyetçilik 1903 yılında Yusuf Akçura tarafından yazılan Üç Tarz-ı Siyaset adlı makalenin yayınlanması ile başlar. Bundan önce Sultan III.Selim'e kadar uzanan bir tarihçe verilebilirse de siyasal anlamda başlangıç Yusuf Akçura ile başlar. Türkiye'de milliyetçiliğin öncüleri Kırım-Kazan kökenli aydınlardır. Bunun nedeni ise Kırım ve Kazan bölgesinin batı ticaret ve siyaseti ile tanışmasının 17 yy.'a dayanmasıdır.
Osmanlı toplumunu oluşturan İslam

Rum

Ermeni ve Yahudi "millet"lerini ortak bir ulusal kimlik altında bir araya getirme düşüncesi 1839 Tanzimat Fermanı'na damgasını vurdu

1850'lerden sonra güç kazandı. Osmanlı seçkinlerine göre devlet

ancak bir Osmanlı milletine dayandığı takdirde ayakta durabilir ve canlanabilirdi. Osmanlı milleti padişahın sembolik egemenliği altında

ortak bayrak

marş ve simgelere (örneğin fes) sahip olacak

din ve dil ayrımı gözetmeden toplumsal birliği gözetecekti.
Osmanlılık fikri bir yandan egemen İslam toplumunda

diğer yandan imparatorluğun Hıristiyan unsurlarında direnişle karşılaştı. 1860'larda Namık Kemal öncülüğündeki Genç Osmanlılar

İslam milletinin geleneksel ayrıcalıklarını gayrımüslimlerle paylaşmayı reddeden bir milliyetçilik türünü savundular. Gayrımüslim toplumları içinde de

Osmanlı Devleti'nden koparak ayrı ulusal varlıklar oluşturma fikri taraftar topladı. Önceleri daha çok Rum toplumunu etkileyen ayrılıkçı akımlar

1878 yenilgisinden sonra imparatorluğun diğer gayrımüslim halklarına da yayıldı.

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevap	Son Mesaj
Postmodernizm ve mimari hakkında yazı	ebush	Eğitim ve Öğretim	0	12-04-2013 11:31
Sağlık hakkında yazı	ebush	Eğitim ve Öğretim	0	07-04-2013 10:43
Matematik buluşları hakkında yazı	ebush	Eğitim ve Öğretim	0	02-04-2013 03:54
Türklerde Çağlara Göre Yazı Türleri Nelerdir?-Yazı Türleri Hakkında	elif	Türkçe ve Edebiyat	0	24-06-2009 04:07
Sümerlerde Yazı Hakkında	elif	Türkçe ve Edebiyat	0	24-06-2009 03:54

27-07-2013, 06:06	#1 (permalink)
ebush	Milliyetçilik hakkında yazı Milliyetçilik hakkında yazı Eugène Delacroix'nın "La liberté guidant le peuple" (Halkın rehberi özgürlüktür) isimli çalışması Fransa'daki Temmuz Devrimi'nin en önemli simgesi olmuştur. Milliyetçilik veya Ulusçuluk kendilerini birleştiren dil din tarih veya kültür bağlarından bir üstyapı oluşturabilmiş sosyal birikimlerin adı olan millet veya ulus olarak tanımlanan bir topluluğun yaşama ve ilerleme ülküsünün toplumların ve insanlığın gelişmesini sağladığına inanan görüştür. Milliyetçilik ulus idealine bağlılığın evrensel ilkelere bağlılık gibi ya da bireyin hak ve özgürlükleri gibi evrensel zenginliğin artmasına katkıda bulunan sosyal soyut yapılardandır. 19. yüzyıl başlarından itibaren Avrupa'da 20. yüzyılda ise tüm dünyada egemen siyasi düşünce tarzı olmuştur. Dünya siyasi haritası bu dönemde milliyetçilik ilkelerine göre biçimlendirilmiştir. Günümüzde özellikle azgelişmiş toplumlarda halâ yaygın bir değer olmakla birlikte Anglosakson kültürüne bağlı toplumlarda ve Avrupa Birliği fikrini savunan çevrelerde olumsuz bir anlam yüklenmiştir.[ kaynak belirtilmeli] Milliyetçilik konusunda Benedict Anderson Ernest Gellner Eric Hobsbawm Elie Kedourie gibi karşıtların yanısıra Anthony Smith' Nev Nikolayeviç Gumilev gibi tarafsız yazarların teorik çalışmaları olmakla birlikte konu henüz teorik bir temele kavuşturulamamıştır. Bu çalışmalarda yurtseverlik militarizm şovenizm etnik aidiyet dilsel aidiyet ulusalcılık irredentizm faşizm militancılık dinselcilik otoriterlik ırkçılık antiemperyalizm asabiyet hayali cemaatler tarihsel kimlik kahramanlık maneviyat atalar kültü sadakat egemenlik ortak irade vatan romantizm kamusallık kültürellik kavramları açıklanmaktadır. Kökenbilim "Millet" sözcüğü aslen Arapça olup (Ar: ملة) "din veya mezhep; bir din veya mezhebe bağlı olan cemaat" anlamındadır. Osmanlı Türkçesinde 20. yüzyıl başlarına kadar bu anlamda kullanılmıştır. 19. yüzyıl ortalarından itibaren aynı sözcük Fransızca/İngilizce nation kavramına karşılık olarak kulanılmıştır. Moğolca'dan alınan "ulus" sözcüğü 1932 yılında aynı kavramın Yeni Türkçesi olarak benimsenmiştir. Latince kökenli olan "nation" kök anlamı itibariyle "aynı atadan gelenler topluluğu" demektir. Dolayısıyla esasen Türkçe kavim veya aşiret karşılığıdır. Moğolca ulus ise siyasi amaçla bir araya gelmiş olan boylar konfederasyonunu ifade eder (ayrıca kâdim Türkçedeki budunkelimesi de aynı anlamı verir). Sözcüğün evriminden kolayca görüleceği gibi ulusun objektif temelini tanımlamak son derece güçtür. Bazı uluslar kendini dil veya din temelinde tanımlarken diğerleri ortak bir siyasi geçmişi veya siyasi ideali ulusal birliğin temeli olarak kabul etmektedir. İsviçre’de dört ayrı dil konuşulmasına rağmen yüzyıllardan beri paylaşılan ortak tarih güçlü bir ulusal duyguyu ayakta tutabilmiştir. Amerikan ulusu farklı kökenlerden gelen göçmenlerin ortak bir siyasi yapıda bir araya gelmesinden oluşur. Yahudi ulusunun tanımlayıcı ögesi dindir. Yunan ulusçuluğu dil din ve köken ortaklığını vurgular. Kökenbilim etnoloji teriminden gelmekte olması itibariyle aynı ırk (ethnos) sahip olma temeline dayanmaktadır. Fakat imparatorluklar ve kültürel yayılımlarla etnik köken önemini ulusal ve milli kimliklere bırakmıştır. Genetik açıdan etnik kökenleri araştırmak nüfus içerisinde belirli genetik işaretçilerin ölçülmesi ile mümkün olmaktadır. Tarihçe Modern milliyetçi düşünce 1789-1799 Fransız Devrimi'nin fikirlerinden doğmuştur. Avrupa tarihindeki ilk milliyetçi hareketlere Napoleon istilası (1804-1815) altındaki Almanya'da rastlanır. Aynı yıllarda Rus işgalindeki Polonya'da güçlü bir milliyetçi akım doğdu. 1821'de Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Yunanistan Avrupa'nın milliyetçi çevrelerinde çok heyecanlı destek buldu. 1848'de Avusturya İmparatorluğu'na karşı ayaklanan Macarlar daha sonra Çekler ve Sırplar milliyetçilik akımını Orta Avrupa'ya taşıdılar. 1860-1870 yılları arasında gerçekleşen İtalya birliği devrimci milliyetçiliğin en büyük zaferlerinden biri olarak algılandı. 1870'lerde Rusya'da doğan Pan-Slavizm akımı yayılmacı milliyetçiliğin ilk örneklerinden biri idi. Milliyetçiliğe yol açan en önemli etken daha önce hükümdar ve sülale zemininde tanımlanan siyasi aidiyet duygusunu hükümdardan bağımsız olarak "halk"a maletme gereğiydi. Siyasi aidiyet ve itaat "halk"ın ortak iradesine dayandırılmalıydı. Bu nedenle 19. yüzyılda milliyetçilik radikal devrimci anti-monarşist yerleşik düzene zıt bir siyasi düşünce olarak değerlendirildi. "Halk"ı tanımlamanın güçlüğü milliyetçi düşünürleri -- bazen olguları ve mantığı zorlama pahasına -- olağanüstü duygusal anlamlar yüklemeye sevketti. Örneğin (ayrı lehçeler konuşan) Sicilyalılar veya Venedikliler ayrı bir ulus mu yoksa italyan ulusunun parçası mıydı? Avusturya ulusu var mıydı? Makedonlar ayrı bir ulus mu Bulgar mı yoksa Güney Slavların bir boyu muydu? Bu konularda farklı görüşleri savunanlar benimsedikleri ulusa hayali bir tarih ve hayali kökenler atfederek onun ezelden beri "doğal olarak" varolduğunu kanıtlamaya çalıştılar. Farklı lehçeler konuşan toplumlarda ortak bir ulusal dil oluşturmaya büyük önem verildi. Pek çok ülkede toplumlar zıt milliyetçi idealler ekseninde karşı karşıya gelmiştir. Örneğin Güney Slavların dil birliğini temel alan Yugoslav milliyetçiliği ile din ve ortak tarih birliğini temel alan Sırp ve Hırvat milliyetçilikleri çatışmıştır. İrlanda'da Protestanlar Britanya ulusuna aidiyeti vurgularken Katolikler ortak kökeni varsayan (Protestanları da içeren) İrlandalılığı öne çıkarmışlardır. Farklı dil ve dinlerden toplumların yanyana yaşadığı bölgelerde ulus yaratma çabaları çoğunluktan farklı alt-uluslar veya azınlıklar sorunuyla karşı karşıya geldi. Siyasi egemenlik eğer ulusa dayandırılacaksa o ulusa ait olmayan unsurların ya vatandaşlık haklarından mahrum edilmesi ya asimile edilmesi ya da ülke dışına sürülmesi veya yokedilmesi gerekiyordu. 20. yüzyılda ulus kurma çabaları bu nedenle insanlık tarihinin en büyük trajedilerinden bazılarına yol açtılar. Binlerce yıldan beri yanyana ve içiçe yaşamış toplumlar ulusal kurtuluş adına sürgün ve katliamlarla tanıştılar. Doğu Avrupa ve Balkan ülkeleri zorlu bir etnik temizlik süreci sonunda az çok homojen ulusal yapılara kavuştular. 1920-30'larda İtalyan Faşizm'i ve Alman Nazizm'i 20. yüzyıl milliyetçiliğinin en tipik örnekleri olarak dünyanın hafızasında yer edindiler. Türkiye'de Milliyetçilik Türkiye'de siyasal milliyetçilik 1903 yılında Yusuf Akçura tarafından yazılan Üç Tarz-ı Siyaset adlı makalenin yayınlanması ile başlar. Bundan önce Sultan III.Selim'e kadar uzanan bir tarihçe verilebilirse de siyasal anlamda başlangıç Yusuf Akçura ile başlar. Türkiye'de milliyetçiliğin öncüleri Kırım-Kazan kökenli aydınlardır. Bunun nedeni ise Kırım ve Kazan bölgesinin batı ticaret ve siyaseti ile tanışmasının 17 yy.'a dayanmasıdır. Osmanlı toplumunu oluşturan İslam Rum Ermeni ve Yahudi "millet"lerini ortak bir ulusal kimlik altında bir araya getirme düşüncesi 1839 Tanzimat Fermanı'na damgasını vurdu 1850'lerden sonra güç kazandı. Osmanlı seçkinlerine göre devlet ancak bir Osmanlı milletine dayandığı takdirde ayakta durabilir ve canlanabilirdi. Osmanlı milleti padişahın sembolik egemenliği altında ortak bayrak marş ve simgelere (örneğin fes) sahip olacak din ve dil ayrımı gözetmeden toplumsal birliği gözetecekti. Osmanlılık fikri bir yandan egemen İslam toplumunda diğer yandan imparatorluğun Hıristiyan unsurlarında direnişle karşılaştı. 1860'larda Namık Kemal öncülüğündeki Genç Osmanlılar İslam milletinin geleneksel ayrıcalıklarını gayrımüslimlerle paylaşmayı reddeden bir milliyetçilik türünü savundular. Gayrımüslim toplumları içinde de Osmanlı Devleti'nden koparak ayrı ulusal varlıklar oluşturma fikri taraftar topladı. Önceleri daha çok Rum toplumunu etkileyen ayrılıkçı akımlar 1878 yenilgisinden sonra imparatorluğun diğer gayrımüslim halklarına da yayıldı. Takip et: @bakimliyiz

< - Bakimliyiz.Com Bilgilendirme - >

Değişiklikleri göz ardı et

Hızlı Cevap

Milliyetçilik hakkında yazı

Benzer Konular