Mondros Ateşkes Antlaşması

elif · 15-06-2011, 06:14

Mondros Ateşkes Antlaşması

Savaş devam ederken İtilâf Devletleri aralarındaki gizli antlaşmalarla Os- manlı Devleti 'ni paylaşmışlardı. Mondros Ateşkes Antlaşması'da bunların deva- mı olduğundan şartları çok ağırdı. Antlaşmada alınan kararlar kısaca şöyleydi:

1) İtilâf Devletlerinin boğazlardan serbestçe geçişi sağlanacak ve boğazların

tünellerin

demiryollarının ve haberleşme ağlarının askeri kontrolü İtilâf Devletlerine bırakılacak.
2) İtilâf Devletlerinin fazla gördüğü Osmanlı askerleri terhis edilecek.
3) İtilâf Devletleri Osmanlı Devleti 'nin liman ve tersanelerinden yararlanacak.
4) Osmanlı Devleti 'nin savaş gemileri zincirlenecek.
5) İtilâf Devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri yerleri işgal edebilecek.
6) Erzurum

Elazığ

Bitlis

Van

Diyarbakır ve Sivas 'ta karışıklık çıkarsa bölge işgal edilecek.
Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti fiilen sona ermişti. Boğazların işgaliyle Anadolu ve Rumeli bağlantısı kopmuştu ; ayrıca 7. ve 24. Maddelere göre ülke- nin tamamının işgali kabul edilmiş oluyordu.

Antlaşmadan sonra İngilizler

Fransızlar

İtalyanlar

Yunanlılar yurdun büyük bir bölümünü işgal ettiler.

Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919) ve İzmir 'in İşgali

Savaş sonunda İtilâf Devletleri yenilenlerin durumunu görüşmek üzere Paris'te toplandı. Konferansta Yunanistan sahte belgelerle Anadolu'ya sahip çıktı ve bu İngiltere 'nin işine gelince Yunanistan 'ın İzmir 'i işgaline karar verildi.
Yunanlılar İzmir'e girmeden "Türkler Rumlar'ı katlediyor." Diyerek Mon- dros Ateşkes antlaşmasına göre haklı hale geldiler ve tüm dünyayı kandırdılar. Yunanlılar'ın İzmir'e girince taşkınlıklar yapması üzerine Kurtuluş Savaşı başladı

Milli Mücadelede Cemiyetler

Mondros Ateşkesi 'nden sonra yurtta bir çok cemiyet kuruldu. Bunlar ikiye ayrılır :
1. Yararlı Cemiyetler :
Ülkenin kötü durumu bölgesel cemiyetlerin kurulmasına neden oldu. Bu cemiyetler sadece kuruldukları bölgeyi ve çevresini koruyabiliyordu. Bunlara örnek verirsek :
Edirne ve İstanbul 'da Trakya Paşaeli cemiyeti

İzmir 'de İzmir Müdafaa-i Hukuk cemiyeti

doğuda Doğu Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Ayrıca halka yardım etmek amacıyla bir çok cemiyet kurulmuştur.
2. Zararlı Cemiyetler :
a-) Azınlıkların kurduğu zararlı cemiyetler :
Mavri mira cemiyeti

Rumların Yunanistan 'a yardım için kurduğu bir cemiyettir. Pontus Rum cemiyeti de bu cemiyetin bir kolunu oluşturur.
b-) Türklerin kurduğu zararlı cemiyetler :
Padişahlığı geri isteyenlerin kurduğu Teâli İslâm Cemiyeti bu cemiyetlere örnektir. Ayrıca İngiliz sevenler Cemiyeti

İngiliz mandalığı isteyenlerin

padişa- hında yardımlarıyla kurduğu bir cemiyetti. Bu cemiyete

padişah ve Osmanlı Devleti hükümetinden pek çok kişi üyeydi.

KURTULUŞ SAVAŞI

Savaş 'tan önce

kurulan yararlı cemiyetler bir çatı altında toplandı. Buna Kuvayı Milliye hareketi denir. Bu birlikler Anadolu'nun işgali

Osmanlı orduları- nın terhis edilmesi ve İstanbul hükümetinin otoritesini kaybetmesi nedenleriyle kuruldu. Birlikler

düşmanın ilerleyişini yavaşlatmış

meclis toplanana kadar askerlik yapmış ve çıkan ayaklanmaları bastırmışlardır. Ancak halktan zorla para topladıkları ve düşmanı tamamen durduramadıkları için kaldırıldılar.

Atatürk ülkenin ancak Anadolu 'da yapılacak bir örgütlenmeyle kurtulabileceğine kesin olarak karar verdikten sonra Samsun 'a gitmek için yola çıktı. 19 Mayıs 1919 'da Samsun 'a çıktı ve faaliyetlerine başladı. Buradan Amasya 'ya geçerek Amasya genelgesini yayınlayan Atatürk Osmanlı Devleti- 'ndeki görevinden de istifa etti.

Amasya Genelgesi

Genelge bağımsızlık hareketinin ilk adımı ve Milli mücadelenin başlangıcı olması nedeniyle çok önemlidir. İlk kez bu genelgede hakimiyet halka verilmiştir ve yurdun tümü bağımsızlık kapsamına alınmıştır. Atatürk Anadolu'da bu genel- geyi yayınlarken

Osmanlı padişahı ve hükümeti Atatürk'ü ve yandaşlarını vatan haini ilan etmişlerdi. Fakat halk asıl vatan haininin kim olduğunu biliyordu. Bu genelgede alınan kararların başlıcaları şunlardır :

1) Vatanın bütünlüğü ve bağımsızlık tehlikededir.
2) Osmanlı hükümeti iyi çalışmamakta ve milleti iyi temsil edememektedir.
3) Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı belirleyecektir.
4) Bağımsızlığın sağlanması için bir heyetin toplanması lazımdır. Bu heyet için illerden üç kişinin Sivas 'a yollanması gerekmektedir.

Erzurum Kongresi ( 23 Temmuz - 6 Ağustos 1919 )

Kongre halk arasında birliği koruyarak

azınlıkların çalışmalarını etkisizleş- tirmek için toplandı. Burada Amasya genelgesinde alınan kararlar tekrar gözden geçirilerek herkesin görüşü alındı. Bu arada İstanbul hükümeti hâlâ İngiltere'nin himayesine girmek istiyordu. Kongre toplanış yönünden bölgesel

kararları yönünden ise ulusal bir kongredir. Kapitülasyonlara ilk kez burada karşı çıkılmış ve yeni bir devlet kurma fikri ilk kez burada ortaya atılmıştır. Ayrıca kongrede alınan kararların uygulanabilmesi için bir temsil heyeti oluşturuldu.

( 4 - 11 Eylül 1919 )

Erzurum'dan sonra Sivas 'ta da bir kongre toplandı. Bu kongrede

Erzurum kongresinde alınan kararlar halka mal edildi ve başka bir ülkenin himayesine girmek kesin olarak reddedildi. Temsil heyetinin artık bütün milleti temsil edeceğine karar verildi. Osmanlı hükümeti bu kongrenin toplanmasına karşı çıktı fakat kongreyi dağıtacak gücünün olmaması nedeniyle bir şey yapamadı ve İngiltere'den yardım istedi. İngiltere bu kongreyi küçük bir ayaklanma olarak gördü ve önemsemeyip yardım etmedi.

Bu sırada Osmanlı Devleti 'nde hükümet değişikliği oldu. Yeni kurulan Ali Rıza Paşa hükümeti ve temsil heyeti arasında Amasya 'da bir görüşme oldu. Gö- rüşme sonucunda ilk kez bir İstanbul hükümeti milli mücadeleyi kabul etmiş oldu.

Misak-ı Milli

Atatürk 'ün Misak-ı Millide yayınladığı kararlar şöyledir :
• Çoğunluğu Türk olan topraklar vatanın bölünmez bir bütünüdür.
• Boğazların güvenliği sağlanırsa

o bölge dünya ticaretine açılabilir.
• Azınlıklara önceden tanınmış olan fazla haklar kaldırılmalıdır.
• Kapitülasyonlar hiçbir şekilde kabul edilmez.

Bu kararlar sonrasında İtilâf Devletleri 16 Mart 1921 'de İstanbul 'u işgal ettiler. Osmanlı Devleti ve hükümeti de olanları seyretti ve hatta İtilâf Devletleri 'ni destekledi. Halk çeşitli protestolarla

İtilâf Devletleri'nin subaylarının tutuklanmasıyla ve bunun gibi daha bir çok şekilde işgale tepki gösterdi.

T.B.M.M. 'nin Açılması ( 23 Nisan 1920 )

Mustafa Kemal 'in 16 Mart 1921 'de yayınladığı bildirge ile yeni seçimler yapıldı. Seçimler sonunda

Mustafa Kemal'in ilkeleri doğrultusunda

yeni meclis dolayısıyla yeni devlet kurulmuş oldu. Meclisin açılmasının ikinci gününde Mustafa Kemal bir önerge yayınladı. Buna göre :

1) T.B.M.M. en üstün güçtür ve yasama

yürütme erklerine sahiptir.
2) Hükümet kurmak mecburidir

meclis başkanı aynı zamanda hükümet başkanı olacaktır.
Bu mecliste farklı düşüncelerin oluşu

meclisin en üstün güç oluşu ve sürekli oluşu meclis için büyük avantaj oluşturmuştur.

T.B.M.M. 'ye Karşı Yapılan İsyanlar

Anadolu 'nun işgalinin devlet otoritesini zayıflatması

halkın devletten daha güçlü olmasına neden oldu. İstanbul hükümeti

İngilizlerin ve Yunanlıların da baskısıyla bizzat isyanlar çıkardığı gibi çıkan isyanları da destekledi. Ayrıca Kuvayı Milliye birliklerinin halka kötü davranması

halkın ayaklanmasına neden oldu. Bunların sonucunda ülkenin her yerinde bir çok isyanlar çıktı.

İsyanlar sonunda meclisin yıpranmasına rağmen devlet otoritesi korundu. İtilâf Devletleri ile Osmanlı hükümetinin meclisi yıkma çabaları sonuçsuz kaldı.

Sevr Barış Antlaşması ( 10 Ağustos 1920 )

Bu antlaşmanın asıl sebebi

İtilâf Devletleri 'nin kendi aralarında Osmanlı Devleti 'ni paylaşma konusunda çıkan anlaşmazlıktır. İtilâf Devletleri Antlaşma-yı Osmanlı Devleti 'ne gönderdiklerinde hiç bir itiraz kabul etmeyeceklerdi

zaten Osmanlı padişahının veya hükümetin itiraz etmeye niyetleri yoktu. İşgalciler antlaşmayı bir an önce yapabilmek için Yunanistan'ı destekledi. Yunanlı askerler yurdun içlerine kadar rahatça girdi.

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevap	Son Mesaj
Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın Önemi Nedir?	elif	Tarih	1	18-01-2015 05:46
Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 Ekim 1922	elif	Tarih	0	09-12-2010 04:22
Montreux Antlaşması	nimlahza	Tarih	0	01-02-2009 08:39
Buçaş Antlaşması	nimlahza	Tarih	0	01-02-2009 07:45
Karlofça Antlaşması	nimlahza	Tarih	0	01-02-2009 07:33

15-06-2011, 06:14	#1 (permalink)
elif	Mondros Ateşkes Antlaşması Mondros Ateşkes Antlaşması Savaş devam ederken İtilâf Devletleri aralarındaki gizli antlaşmalarla Os- manlı Devleti 'ni paylaşmışlardı. Mondros Ateşkes Antlaşması'da bunların deva- mı olduğundan şartları çok ağırdı. Antlaşmada alınan kararlar kısaca şöyleydi: 1) İtilâf Devletlerinin boğazlardan serbestçe geçişi sağlanacak ve boğazların tünellerin demiryollarının ve haberleşme ağlarının askeri kontrolü İtilâf Devletlerine bırakılacak. 2) İtilâf Devletlerinin fazla gördüğü Osmanlı askerleri terhis edilecek. 3) İtilâf Devletleri Osmanlı Devleti 'nin liman ve tersanelerinden yararlanacak. 4) Osmanlı Devleti 'nin savaş gemileri zincirlenecek. 5) İtilâf Devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri yerleri işgal edebilecek. 6) Erzurum Elazığ Bitlis Van Diyarbakır ve Sivas 'ta karışıklık çıkarsa bölge işgal edilecek. Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti fiilen sona ermişti. Boğazların işgaliyle Anadolu ve Rumeli bağlantısı kopmuştu ; ayrıca 7. ve 24. Maddelere göre ülke- nin tamamının işgali kabul edilmiş oluyordu. Antlaşmadan sonra İngilizler Fransızlar İtalyanlar Yunanlılar yurdun büyük bir bölümünü işgal ettiler. Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919) ve İzmir 'in İşgali Savaş sonunda İtilâf Devletleri yenilenlerin durumunu görüşmek üzere Paris'te toplandı. Konferansta Yunanistan sahte belgelerle Anadolu'ya sahip çıktı ve bu İngiltere 'nin işine gelince Yunanistan 'ın İzmir 'i işgaline karar verildi. Yunanlılar İzmir'e girmeden "Türkler Rumlar'ı katlediyor." Diyerek Mon- dros Ateşkes antlaşmasına göre haklı hale geldiler ve tüm dünyayı kandırdılar. Yunanlılar'ın İzmir'e girince taşkınlıklar yapması üzerine Kurtuluş Savaşı başladı Milli Mücadelede Cemiyetler Mondros Ateşkesi 'nden sonra yurtta bir çok cemiyet kuruldu. Bunlar ikiye ayrılır : 1. Yararlı Cemiyetler : Ülkenin kötü durumu bölgesel cemiyetlerin kurulmasına neden oldu. Bu cemiyetler sadece kuruldukları bölgeyi ve çevresini koruyabiliyordu. Bunlara örnek verirsek : Edirne ve İstanbul 'da Trakya Paşaeli cemiyeti İzmir 'de İzmir Müdafaa-i Hukuk cemiyeti doğuda Doğu Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Ayrıca halka yardım etmek amacıyla bir çok cemiyet kurulmuştur. 2. Zararlı Cemiyetler : a-) Azınlıkların kurduğu zararlı cemiyetler : Mavri mira cemiyeti Rumların Yunanistan 'a yardım için kurduğu bir cemiyettir. Pontus Rum cemiyeti de bu cemiyetin bir kolunu oluşturur. b-) Türklerin kurduğu zararlı cemiyetler : Padişahlığı geri isteyenlerin kurduğu Teâli İslâm Cemiyeti bu cemiyetlere örnektir. Ayrıca İngiliz sevenler Cemiyeti İngiliz mandalığı isteyenlerin padişa- hında yardımlarıyla kurduğu bir cemiyetti. Bu cemiyete padişah ve Osmanlı Devleti hükümetinden pek çok kişi üyeydi. KURTULUŞ SAVAŞI Savaş 'tan önce kurulan yararlı cemiyetler bir çatı altında toplandı. Buna Kuvayı Milliye hareketi denir. Bu birlikler Anadolu'nun işgali Osmanlı orduları- nın terhis edilmesi ve İstanbul hükümetinin otoritesini kaybetmesi nedenleriyle kuruldu. Birlikler düşmanın ilerleyişini yavaşlatmış meclis toplanana kadar askerlik yapmış ve çıkan ayaklanmaları bastırmışlardır. Ancak halktan zorla para topladıkları ve düşmanı tamamen durduramadıkları için kaldırıldılar. Atatürk ülkenin ancak Anadolu 'da yapılacak bir örgütlenmeyle kurtulabileceğine kesin olarak karar verdikten sonra Samsun 'a gitmek için yola çıktı. 19 Mayıs 1919 'da Samsun 'a çıktı ve faaliyetlerine başladı. Buradan Amasya 'ya geçerek Amasya genelgesini yayınlayan Atatürk Osmanlı Devleti- 'ndeki görevinden de istifa etti. Amasya Genelgesi Genelge bağımsızlık hareketinin ilk adımı ve Milli mücadelenin başlangıcı olması nedeniyle çok önemlidir. İlk kez bu genelgede hakimiyet halka verilmiştir ve yurdun tümü bağımsızlık kapsamına alınmıştır. Atatürk Anadolu'da bu genel- geyi yayınlarken Osmanlı padişahı ve hükümeti Atatürk'ü ve yandaşlarını vatan haini ilan etmişlerdi. Fakat halk asıl vatan haininin kim olduğunu biliyordu. Bu genelgede alınan kararların başlıcaları şunlardır : 1) Vatanın bütünlüğü ve bağımsızlık tehlikededir. 2) Osmanlı hükümeti iyi çalışmamakta ve milleti iyi temsil edememektedir. 3) Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı belirleyecektir. 4) Bağımsızlığın sağlanması için bir heyetin toplanması lazımdır. Bu heyet için illerden üç kişinin Sivas 'a yollanması gerekmektedir. Erzurum Kongresi ( 23 Temmuz - 6 Ağustos 1919 ) Kongre halk arasında birliği koruyarak azınlıkların çalışmalarını etkisizleş- tirmek için toplandı. Burada Amasya genelgesinde alınan kararlar tekrar gözden geçirilerek herkesin görüşü alındı. Bu arada İstanbul hükümeti hâlâ İngiltere'nin himayesine girmek istiyordu. Kongre toplanış yönünden bölgesel kararları yönünden ise ulusal bir kongredir. Kapitülasyonlara ilk kez burada karşı çıkılmış ve yeni bir devlet kurma fikri ilk kez burada ortaya atılmıştır. Ayrıca kongrede alınan kararların uygulanabilmesi için bir temsil heyeti oluşturuldu. ( 4 - 11 Eylül 1919 ) Erzurum'dan sonra Sivas 'ta da bir kongre toplandı. Bu kongrede Erzurum kongresinde alınan kararlar halka mal edildi ve başka bir ülkenin himayesine girmek kesin olarak reddedildi. Temsil heyetinin artık bütün milleti temsil edeceğine karar verildi. Osmanlı hükümeti bu kongrenin toplanmasına karşı çıktı fakat kongreyi dağıtacak gücünün olmaması nedeniyle bir şey yapamadı ve İngiltere'den yardım istedi. İngiltere bu kongreyi küçük bir ayaklanma olarak gördü ve önemsemeyip yardım etmedi. Bu sırada Osmanlı Devleti 'nde hükümet değişikliği oldu. Yeni kurulan Ali Rıza Paşa hükümeti ve temsil heyeti arasında Amasya 'da bir görüşme oldu. Gö- rüşme sonucunda ilk kez bir İstanbul hükümeti milli mücadeleyi kabul etmiş oldu. Misak-ı Milli Atatürk 'ün Misak-ı Millide yayınladığı kararlar şöyledir : • Çoğunluğu Türk olan topraklar vatanın bölünmez bir bütünüdür. • Boğazların güvenliği sağlanırsa o bölge dünya ticaretine açılabilir. • Azınlıklara önceden tanınmış olan fazla haklar kaldırılmalıdır. • Kapitülasyonlar hiçbir şekilde kabul edilmez. Bu kararlar sonrasında İtilâf Devletleri 16 Mart 1921 'de İstanbul 'u işgal ettiler. Osmanlı Devleti ve hükümeti de olanları seyretti ve hatta İtilâf Devletleri 'ni destekledi. Halk çeşitli protestolarla İtilâf Devletleri'nin subaylarının tutuklanmasıyla ve bunun gibi daha bir çok şekilde işgale tepki gösterdi. T.B.M.M. 'nin Açılması ( 23 Nisan 1920 ) Mustafa Kemal 'in 16 Mart 1921 'de yayınladığı bildirge ile yeni seçimler yapıldı. Seçimler sonunda Mustafa Kemal'in ilkeleri doğrultusunda yeni meclis dolayısıyla yeni devlet kurulmuş oldu. Meclisin açılmasının ikinci gününde Mustafa Kemal bir önerge yayınladı. Buna göre : 1) T.B.M.M. en üstün güçtür ve yasama yürütme erklerine sahiptir. 2) Hükümet kurmak mecburidir meclis başkanı aynı zamanda hükümet başkanı olacaktır. Bu mecliste farklı düşüncelerin oluşu meclisin en üstün güç oluşu ve sürekli oluşu meclis için büyük avantaj oluşturmuştur. T.B.M.M. 'ye Karşı Yapılan İsyanlar Anadolu 'nun işgalinin devlet otoritesini zayıflatması halkın devletten daha güçlü olmasına neden oldu. İstanbul hükümeti İngilizlerin ve Yunanlıların da baskısıyla bizzat isyanlar çıkardığı gibi çıkan isyanları da destekledi. Ayrıca Kuvayı Milliye birliklerinin halka kötü davranması halkın ayaklanmasına neden oldu. Bunların sonucunda ülkenin her yerinde bir çok isyanlar çıktı. İsyanlar sonunda meclisin yıpranmasına rağmen devlet otoritesi korundu. İtilâf Devletleri ile Osmanlı hükümetinin meclisi yıkma çabaları sonuçsuz kaldı. Sevr Barış Antlaşması ( 10 Ağustos 1920 ) Bu antlaşmanın asıl sebebi İtilâf Devletleri 'nin kendi aralarında Osmanlı Devleti 'ni paylaşma konusunda çıkan anlaşmazlıktır. İtilâf Devletleri Antlaşma-yı Osmanlı Devleti 'ne gönderdiklerinde hiç bir itiraz kabul etmeyeceklerdi zaten Osmanlı padişahının veya hükümetin itiraz etmeye niyetleri yoktu. İşgalciler antlaşmayı bir an önce yapabilmek için Yunanistan'ı destekledi. Yunanlı askerler yurdun içlerine kadar rahatça girdi. Takip et: @bakimliyiz

< - Bakimliyiz.Com Bilgilendirme - >

Değişiklikleri göz ardı et

Hızlı Cevap

Mondros Ateşkes Antlaşması

Benzer Konular