![]() | #1 (permalink) |
| ![]() Çözünürlüğe etki eden faktörler nelerdir? ÇÖZELTİLER Çözelti: Homojen karışımlara çözelti denir Çözücü: Çözeltinin miktarca fazla olan ya da halini (katı ![]() ![]() Çözünen: Çözücüye göre daha az miktarda bulunan çözelti bileşenine çözünen denir ÇÖZELTİLERİ SINIFLANDIRMA A-Çözücü ve Çözünene Göre Sınıflandırma B- Derişime Göre Sınıflandırma C- Doygunluğuna Göre Sınıflandırma ÇÖZÜNME OLAYI Bir maddenin bir çözücüde kendini oluşturan birim taneciklere (iyon veya molekül) ayrılmasına çözünme denir Bir madde (çözünen) başka bir madde içine (çözücü) ilave edildiğinde birim tanecikler etkileşir Çözücü molekülleri çözünen molekül veya iyonlarını sarar ve birbirinden ayırır Sonuç olarak çözünme olayı gerçekleşir İyonik çözünme: İyonik bileşikler (NaCl ![]() ![]() Bir molekül farklı atomlardan meydana gelmişse her bir atomun elektronlara karşı ilgisi farklı olur Bunun sonucu olarak molekülün bir kısmında elektron fazlalığı ve bunun sonucu olarak da kısmi negatif yük ![]() ![]() Çözeltiler için genel olarak şu kural söylenebilir Benzer benzeri çözer; yani polar çözücüler polar çözünenleri ![]() Farklı yoğunluklarda birbiri içine girmeyen sıvılar- (a) daha yoğun CCl4 huninin altından alınmakta ve belirgin bir ayırma olmaktadır (b) eğer yoğunluklar aynı ise ya da benzeri ise biri diğeri içerisinde asılı olmaktadır Bu iki fazı ayırmak fiziksel olarak güç olmaktadır (c) su ve CCl4 karışmaz ve daha az yoğun olan su ![]() CCl4 bir apolar moleküldür ve polar bir molekül olan suda çözünmez Çünkü su molekülleri arsındaki çekim kuvveti ![]() ![]() Moleküler çözünme: Organik maddeler (şeker ![]() ![]() ![]() ÇÖZÜNME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1-Sıcaklığın Etkisi: Bir çözünme olayında ısı açığa çıkıyorsa bu çözünme ekzotermik çözünme ![]() ![]() 2- Yüzey Temasının Etkisi: Bir katı maddenin tanecik boyutunun öğütme ile küçültülmesi sonucunda birim kütledeki veya birim hacimdeki yüzey alanı artar Çözünenin yüzey alanının artması ![]() 3- Çözünen Maddenin Türünün Etkisi: Çözünen maddenin farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olması nedeniyle aynı çözücüde çözünen madde türünün değişimi çözünme hızının da değişmesine neden olur Çözünme hızının değişimi mikro boyutta çözünen türünün değişimi çözünenin birim tanecikleri ile çözücü molekülleri arasındaki etkileşim kuvvetlerinin değişmesiyle açıklanabilir 4- Basıncın Etkisi: Sabit sıcaklıkta katı ve sıvıların çözünme hızına basıncın etkisi yoktur Ancak gazlarda basınç artarken çözünme hızı da artar ÇÖZÜNÜRLÜK: Sabit sıcaklık ve basınçta 100 g çözücüde çözünebilen maksimum madde miktarına o maddenin çözünürlüğü denir Yani; Çözünürlük = Çözünenin kütlesi(g) / 100 g çözücü formülü ile ifade edilir Her maddenin belli bir çözücüde çözünebileceği madde miktarı yani ![]() ![]() ![]() *Çözünürlük çözen ve çözünen madde miktarına bağlı değildir ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER: 1- Çözünen Maddenin Türü: Her maddenin çözücü-çözünen dengesine ulaşma noktası farklıdır Örneğin çözünürlüğe etki eden diğer faktörler sabit tutulduğunda bir litre suda 3 ![]() ![]() 2- Çözücünün Türü: Çözücü ve çözünen maddelerin molekülleri birbirine ne kadar çok benzer ise çözünürlük o kadar yüksektir Başka bir deyişle polar yapıdaki bir madde ancak polar çözücülerde ![]() ![]() Bazı çözücü molekülleri polarlık ve apolarlık özelliklerini birlikte gösterebilirler Örneğin etil alkol (C2H5OH) böyle bir moleküldür Molekülün C-H ve C-C bağları apolar ![]() ![]() 3- Sıcaklık: Sıcaklığın çözünürlüğe etkisini gazlar ve katılar için ayrı ayrı incelemek gerekir Gazların sıvılardaki çözünürlükleri genellikle sıcaklık arttıkça azalır Katıların sıvılardaki çözünürlüğü için ise kesin bir şey söylemek mümkün değildir Çözünme olayının ekzotermik veya endotermik oluşuna bağlıdır Örneğin; Çözünen+Su+Enerji→Doygun çözelti şeklinde gerçekleşen çözünme olayı için sıcaklığın artması çözünürlüğü artırırken Çözünen+Su→Doygun çözelti+Enerji Şeklindeki bir çözünme olayında durum tam tersidir Çözünme olayındaki enerji etkisi (ister enerji veren isterse enerji alan yönde olsun) ne kadar büyük ise sıcaklıktan etkilenme o kadar belirgin olur 4-Basınç: Basıncın sıvı ve katıların çözünürlüğüne önemli bir etkisi yoktur Şüphesiz bir gazın başka bir gaz içindeki çözünürlüğü de basınca bağlı değildir Gazların katı ve sıvılardaki çözünürlükleri ise basınçtan önemli ölçüde etkilenir Gazların sıvılarda çözünmesi sırasında ![]() ![]() HENRY YASASI Bir gazın çözünürlüğü gaz basıncıyla doğru orantılı olarak değişir Buna Henry yasası denir ve C=k × Pgaz şeklinde ifade edilir Burada ![]() C=gazın belli çözücüde sabit sıcaklıktaki çözünürlüğü Pgaz=gazın bu çözeltideki kısmi basıncı K=orantı katsayısı Sıvı ile tepkime veren gazların çözünürlüğü vermeyenlere oranla daha fazladır Örneğin oksijen ![]() ![]() 5-Ortak İyon: Az çözünen tuzlarda denge eşitliğinde bulunan iyon ve moleküller ortak tanecik olarak nitelenir Ortak tanecik sayısının değişimi denge konumunu değiştirdiğinden ötürü çözünürlüğü de değiştirir AgCI ün doymuş çözeltisinde ortak iyon Ag+1 ve CI-1 dir AgCI(k) ↔ Ag+1(suda) + CI-1(suda) Ag+1 veya CI-1 derişimini değiştirecek bir etki yapıldığında denge konumu girenler yönünde bozulur ve AgCI ün çözünürlüğü azalır Bu nedenle AgCI ün dengede olduğu bir çözelti sistemine AgNO3 ilave edildiğinde Ag+1 derişimi arttığından sistem bunu azaltmak ister ve AgCI çöker Benzer şekilde NaCI ilave edildiğinde CI-1 derişimi artar ve AgCI çöker Sonuç olarak ![]() DERİŞİM (KONSANTRASYON) Bir çözeltide çözünmüş madde miktarı derişim ile ifade edilir Derişim ![]() C=M/V Bu eşitlikte C; derişim ![]() ![]() Özel Derişim Çeşitleri: 1- ppm (milyonda bir kısım): Çözeltilerde bir bileşenin kütle ya da hacim yüzdesi çok küçük ise ![]() 2-Molarite: 1 litre çözeltide çözünmüş maddenin mol sayısına molarite denir Molarite için şu bağıntıyı verebiliriz: molarite(M)= çözünen miktarı(mol) / çözelti hacmi = n / V 3-Molalite: Molalite ![]() Molalite(m)= çözünen miktarı(mol) / Çözücünün kütlesi(kg) 4- Normalite: 1 litre çözeltide çözünmüş maddenin eşdeğer gram sayısına normalite denir Aşağıdaki eşitlik ile hesaplanır: 1- Hacimce Yüzde: Sıvı- sıvı karışımları için kullanılan % derişim çeşididir 100 mL çözeltideki çözünenin hacmine ![]() 2- Kütlece Yüzde: Genellikle katı-katı karışımlarında kullanılan bir derişim çeşididir 100 gr çözeltide veya karışımda çözünenin kütlesine ![]() 3- Kütle/Hacimce Yüzde: Genellikle katı-sıvı çözeltileri için kullanılan bir derişim çeşididir 100 mL çözeltide çözünmüş maddenin kütlesine ![]() |
![]() |
Seçenekler | |
Stil | |
Çözünürlüğe etki eden faktörler nelerdir? konusu, GENEL KÜLTÜR / Eğitim ve Öğretim forumunda tartışılıyor.
| ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevap | Son Mesaj |
İnsan Sağlığını Etkileyen Faktörler Nelerdir? | elif | Sağlığımız | 5 | 18-10-2015 08:29 |
Fotosenteze Etki Eden Çevresel Faktörler | elif | Biyoloji | 0 | 16-06-2011 11:17 |
Sosyolojinin Doğuşuna Etki Eden Olaylar Nelerdir? | elif | Eğitim ve Öğretim | 0 | 13-06-2011 04:23 |
Yerleşme ve Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler Nelerdir? | elif | Coğrafya | 0 | 05-02-2011 01:12 |
Toprağı Oluşturan Faktörler Nelerdir? | elif | Soru Cevap | 0 | 08-12-2010 04:36 |