Somatizasyon Hastaligi Nedir?

mormavi · 10-05-2010, 04:17

Somatizasyonu stresin ya da duygusal sorunların fiziksel yakınmalarla ifade edilmesi olarak tanımlayabiliriz. Ruhsal sıkıntı ve gerginlik uygun biçimde ifade yolu bulamadığında kişi bunun için bedenini kullanmakta ve sıkıntısını 'bedenselleştirmekte’ yani bedeniyle ifade etmektedir. Bedenselleştirme de en çok ağrıdan yakınılır; halsizlik baş dönmesi nefes darlığı ve çarpıntı da sık görülen diğer yakınmalardır. Ağrılar baş sırt bacak kol eklem gibi vücudun bir çok bölgesinde olabilmektedir. Somatizasyon mide bulantısı kanama kusma ve yemeğe dayanamama gibi bir çok şekilde de ortaya çıkabilir. Hatta bazen kişinin herhangi bir enfeksiyonu olmamasına rağmen idrarını ağrılı yapmasına bile neden olabilir.
Ruhsal bir bozukluk tanısı olan Somatizasyon Bozukluğunu ise şöyle tanımlayabiliriz: Fizik muayene ve laboratuar incelemeleri sonucunda organik bir neden ile açıklanamayan birçok bedensel yakınmanın bulunması ve bu yakınmaların kişinin mesleki sosyal ve özel hayatındaki işlevselliğini etkilemesi (tıbbi bir durum olsa bile psikolojik zorlanma ve işlevsellikte bozulma fizik muayene ve laboratuar bulgularına göre beklenenden daha fazladır).

Kimlerde Görülür?

Somatizasyon bozukluğu 30 yaşından önce başlar ve yıllar süren kronik bir seyir gösterir. Bedensel yakınmalar için genellikle ruh sağlığı uzmanlarına başvurulmadığı için kişinin yakınmalarının düzelmemesi ve kronikleşmesi söz konusudur. Ayrıca bu durum çok miktarda ilaç kullanımına ve gereksiz tedavi masraflarına yol açmaktadır. Bu hastalık için yapılan sağlık harcamasının ortalamanın dokuz kat üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Tabi ki tüm bunlar da kişinin evlilik iş ve sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkilemektedir.
Tüm toplumda bu hastalığa ömür boyu yakalanma riski % 0.1-0.5’tir. Kadınlarda 5-20 kat daha çok görülür. Pratisyen hekimlere başvuruların 5-10% unu oluşturur. Genellikle ergenlikte ve genç erişkinlikte ortaya çıkar. Bu kişilerin aile öyküsünde benzer hastalığı olan kişilere rastlanır. Bu tanıyı almış kişilerin kız kardeş ve annelerinde hastalık %10-20 dolayında görülür. Tek yumurta ikizlerinde eş hastalanma oranı %29 çift yumurta ikizlerine %10’dur. Genel olarak farklı etnik ve toplumsal kökenden gelen alt sosyoekonomik katmanın üyesi eğitim düzeyi düşük kadın hastalarda somatizasyonun daha sık görüldüğü düşünülmektedir. Tek ebeveyn olma yalnız yaşama ve işsizlik de riski artıran faktörlerdir.
Ancak kişiye Somatizasyon Bozukluğu tanısını koyarken çok dikkatli olmak gerekir. Çünkü somatik belirtilere depresyon anksiyete bozukluğu kişilik bozukluğu fobi ve panik atak hastalarında da rastlanır. Örneğin depresyon ve anksiyete hastalarının %85'inde somatik yakınmalar vardır. Bunun yanında somatizasyon Somatizasyon Bozukluğu tanı kriterlerini karşılamaksızın zorlanmaya tepki olarak olağan bedensel duyumlara olağandışı duyarlılık olarak ya da yalnızca kültürel bir ifade tarzı olarak da ortaya çıkabilirler. Örneğin kocasıyla duygusal bir yakınlık içine giremeyen kocasından saygı görmeyen kadınlarda bedensel yakınmalara sıklıkla rastlıyoruz.

Somatizasyon Nedenleri

Hastalığın neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir. Hastalığa biyolojik sosyal ve psikolojik faktörlerin yol açtığı ileri sürülmektedir.

• Sosyal nedenler: hastalar sosyal ilişik kurabilmek için bedensel yakınmalarını kullanıyor olabilirler. Örneğin kocasının her akşam kahveye gitmesini istemeyen bir ev hanımı bunu direk ifade etmek yerine kocasının evde kalmasını sağlamak için sürekli hasta olduğunu yalnız kalamayacağını öne sürüyor olabilir. Yine çocuklarından bir istekte bulunurken hastalığını öne sürebilir. Bazı hastalar yaşadıkları stresle başa çıkmak için bedensel yakınmalar kullanırlar. Örneğin psikolojik kökenli bayılmalarda olduğu gibi kişinin bilinç dışı çatışmalarının doğurduğu stres bayılma ile sonuçlanabilir.

• Psikodinamik nedenler: Freud’a göre cinsel içgüdülere bağlı bilinç dışında olan çatışmalar bazı hastalarda bu belirtileri ortaya çıkarmaktadır.
• Biyolojik nedenler: bazı araştırmacılar bu hastalığın nöropsikolojik nedenlere dayandığını öne sürmektedir. Bu hastalarda dikkat ve bilişsel işlevlerde bozukluk olduğu ve bunun sonucunda algı bozuklukları oluştuğu ileri sürülmektedir. Bu hastalığın genetik yatkınlığı olduğu düşünülmektedir.

Hastaların birinci derece yakınlarında hastalığın görülme oranı %10-20’dir. Yine bu ailelerde madde kullanımı ve kişilik bozuklukları daha sık görülmektedir. Yine sitokinler denen bağışıklık sisteminde haberci rolü oynayan bazı maddelerin bu hastalığın ortaya çıkışında rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bu konuda kesin bir veri olmamakla beraber araştırmalar halen devam etmektedir.

Somatizasyon Belirtileri

Somatizasyon bozukluğu adı altında toplanan belirtiler şunlardır: (bu tanıyı koyabilmek için bu 34 belirtiden en az 13 tanesi aynı kişide görülmüş olmalıdır)
1. Kusma
2. Kol ve bacak ağrısı
3. Nefes darlığı
4. Sağırlık
5. Yürüme zorluğu
6. Karın ağrısı
7. Sırt ağrısı
8. Çarpıntı
9. Çift görme
10. Kas ağrısı
11. Eklem ağrısı
12. Bulantı
13. Sersemlik
14. Bulanık görme
15. İdrar yapma güçlüğü
16. Karında şişkinlik hissi
17. İdrar yaparken ağrı duyma
18. Unutkanlık
19. Körlük
20. Cinsel ilişki sırasında cinsel organlarda yanma
21. İshal
22. Baş ağrısı dışındaki bedenin herhangi bir yerinde ağrı duyma
23. Yutma güçlüğü
24. Bayılma
25. Cinsel isteksizlik
26. Değişik besinler yediğinde bunları tolere edememe
27. Ses kısıklığı
28. Sara benzeri nöbet geçirme
29. Göğüs ağrısı
30. Cinsel ilişki sırasında ağrı duyma
31. Ağrılı adet görme (kadınlarda)
32. Düzensiz adet görme (kadınlarda)
33. Aşırı adet kanaması (kadınlarda)
34. gebelik boyunca kusma (kadınlarda)
Belirtiler genelde hastayı da rahatsız edici düzeydedir. Bu nedenle hastalar sıklıkla doktora başvururlar değişik ağrı kesiciler kullanırlar ve genelde yaşam tarzlarını da hastalığa göre değiştirirler.

Somatizasyon Tedavisi

Somatizasyon bozukluğu kendiliğinden iyileşmenin nadir olduğu bir ruhsal rahatsızlıktır. 6-8 yıl süre ile herhangi bir tedavi görmeyen hastaların %90’nında rahatsızlığın sürdüğü bildirilmektedir. Özellikle yaşam koşullarının ağırlaştığı dönemlerde belirtilerinin şiddetlendiği ve yenilerinin eklendiği görülür. Yakınmaların hafiflediği iyilik dönemleri genellikle bir yılı aşmaz. Yıllarca süren somatizasyon bozukluğu olan hastalarda sosyal yeti yitimi görülen hasta oranının %83’ü bulabildiği bildirilmektedir.

Somatizasyon Bozukluğunun tedavisi oldukça zordur. Çünkü kişiler yakınmalarının bir tür psikolojik bozukluk olduğunu kabullenmezler. Tedavi yaklaşımında önce kişiye ve ailesine bunun psikolojik bozukluk olduğunu anlatmaya çalışmak ve uzlaşmak gerekir. Bu özellikle kişi tarafından kolay kabullenilmez. Bazı dirençler gösterebilir. Bu uzlaşma gerçekleşirse hastadan psikiyatristinin/psikoloğunun onayı olmadan başka bir hekime ya da tahlile yönelmemesi istenir. Böyle bir ittifak kurulduktan sonra da psikoterapi sürecine başlanır.Tedavide belli bir ilaç ve tedavi yöntemi bilinmemektedir. Ancak hastaların toplumsal uyumun ve iş verimini artırmak amacı ile psikolojik destek verilebilir. Yine bu hastalarla ilişki kurmada psikiyatristin tutumu çok önemlidir. 1 yıllık bir psikoterapi sürecinde tedavi şansı % 80 'e kadar çıkar.

Tedavi vucutsal hastaligin varlığında hastalıkla ilgili birim ile paralel olarak tedavinin yürütülebilmesi seklinde olmakta ya da ayaktan tedavi ile olabilmektedir. önemli hedef olabildiğince çabuk hareketin ve olabilen en yüksek işlevselliğin sağlanabilmesidir. Bunun için ilaç tedavisi yanında bireysel terapiler hipnoz fizik tedaviden faydalanılmaktadır.

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevap	Son Mesaj
Urtiker Hastaligi Nedir?	mormavi	Sağlığımız	1	13-04-2010 08:23
Gilbert Hastaligi Nedir?	mormavi	Sağlığımız	2	13-04-2010 06:47
Teknoloji Hastaligi Boyle Birsey...	mormavi	İlginç Resimler	8	05-04-2010 04:09
Cam Kemik Hastaligi	mormavi	Sağlığımız	0	30-09-2009 12:30
Somatizasyon bozukluğu nedir?	Bkmlyz	Psikoloji	0	06-07-2008 01:12

10-05-2010, 04:17	#1 (permalink)
mormavi	Somatizasyon Hastaligi Nedir? Somatizasyonu stresin ya da duygusal sorunların fiziksel yakınmalarla ifade edilmesi olarak tanımlayabiliriz. Ruhsal sıkıntı ve gerginlik uygun biçimde ifade yolu bulamadığında kişi bunun için bedenini kullanmakta ve sıkıntısını 'bedenselleştirmekte’ yani bedeniyle ifade etmektedir. Bedenselleştirme de en çok ağrıdan yakınılır; halsizlik baş dönmesi nefes darlığı ve çarpıntı da sık görülen diğer yakınmalardır. Ağrılar baş sırt bacak kol eklem gibi vücudun bir çok bölgesinde olabilmektedir. Somatizasyon mide bulantısı kanama kusma ve yemeğe dayanamama gibi bir çok şekilde de ortaya çıkabilir. Hatta bazen kişinin herhangi bir enfeksiyonu olmamasına rağmen idrarını ağrılı yapmasına bile neden olabilir. Ruhsal bir bozukluk tanısı olan Somatizasyon Bozukluğunu ise şöyle tanımlayabiliriz: Fizik muayene ve laboratuar incelemeleri sonucunda organik bir neden ile açıklanamayan birçok bedensel yakınmanın bulunması ve bu yakınmaların kişinin mesleki sosyal ve özel hayatındaki işlevselliğini etkilemesi (tıbbi bir durum olsa bile psikolojik zorlanma ve işlevsellikte bozulma fizik muayene ve laboratuar bulgularına göre beklenenden daha fazladır). Kimlerde Görülür? Somatizasyon bozukluğu 30 yaşından önce başlar ve yıllar süren kronik bir seyir gösterir. Bedensel yakınmalar için genellikle ruh sağlığı uzmanlarına başvurulmadığı için kişinin yakınmalarının düzelmemesi ve kronikleşmesi söz konusudur. Ayrıca bu durum çok miktarda ilaç kullanımına ve gereksiz tedavi masraflarına yol açmaktadır. Bu hastalık için yapılan sağlık harcamasının ortalamanın dokuz kat üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Tabi ki tüm bunlar da kişinin evlilik iş ve sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkilemektedir. Tüm toplumda bu hastalığa ömür boyu yakalanma riski % 0.1-0.5’tir. Kadınlarda 5-20 kat daha çok görülür. Pratisyen hekimlere başvuruların 5-10% unu oluşturur. Genellikle ergenlikte ve genç erişkinlikte ortaya çıkar. Bu kişilerin aile öyküsünde benzer hastalığı olan kişilere rastlanır. Bu tanıyı almış kişilerin kız kardeş ve annelerinde hastalık %10-20 dolayında görülür. Tek yumurta ikizlerinde eş hastalanma oranı %29 çift yumurta ikizlerine %10’dur. Genel olarak farklı etnik ve toplumsal kökenden gelen alt sosyoekonomik katmanın üyesi eğitim düzeyi düşük kadın hastalarda somatizasyonun daha sık görüldüğü düşünülmektedir. Tek ebeveyn olma yalnız yaşama ve işsizlik de riski artıran faktörlerdir. Ancak kişiye Somatizasyon Bozukluğu tanısını koyarken çok dikkatli olmak gerekir. Çünkü somatik belirtilere depresyon anksiyete bozukluğu kişilik bozukluğu fobi ve panik atak hastalarında da rastlanır. Örneğin depresyon ve anksiyete hastalarının %85'inde somatik yakınmalar vardır. Bunun yanında somatizasyon Somatizasyon Bozukluğu tanı kriterlerini karşılamaksızın zorlanmaya tepki olarak olağan bedensel duyumlara olağandışı duyarlılık olarak ya da yalnızca kültürel bir ifade tarzı olarak da ortaya çıkabilirler. Örneğin kocasıyla duygusal bir yakınlık içine giremeyen kocasından saygı görmeyen kadınlarda bedensel yakınmalara sıklıkla rastlıyoruz. Somatizasyon Nedenleri Hastalığın neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir. Hastalığa biyolojik sosyal ve psikolojik faktörlerin yol açtığı ileri sürülmektedir. • Sosyal nedenler: hastalar sosyal ilişik kurabilmek için bedensel yakınmalarını kullanıyor olabilirler. Örneğin kocasının her akşam kahveye gitmesini istemeyen bir ev hanımı bunu direk ifade etmek yerine kocasının evde kalmasını sağlamak için sürekli hasta olduğunu yalnız kalamayacağını öne sürüyor olabilir. Yine çocuklarından bir istekte bulunurken hastalığını öne sürebilir. Bazı hastalar yaşadıkları stresle başa çıkmak için bedensel yakınmalar kullanırlar. Örneğin psikolojik kökenli bayılmalarda olduğu gibi kişinin bilinç dışı çatışmalarının doğurduğu stres bayılma ile sonuçlanabilir. • Psikodinamik nedenler: Freud’a göre cinsel içgüdülere bağlı bilinç dışında olan çatışmalar bazı hastalarda bu belirtileri ortaya çıkarmaktadır. • Biyolojik nedenler: bazı araştırmacılar bu hastalığın nöropsikolojik nedenlere dayandığını öne sürmektedir. Bu hastalarda dikkat ve bilişsel işlevlerde bozukluk olduğu ve bunun sonucunda algı bozuklukları oluştuğu ileri sürülmektedir. Bu hastalığın genetik yatkınlığı olduğu düşünülmektedir. Hastaların birinci derece yakınlarında hastalığın görülme oranı %10-20’dir. Yine bu ailelerde madde kullanımı ve kişilik bozuklukları daha sık görülmektedir. Yine sitokinler denen bağışıklık sisteminde haberci rolü oynayan bazı maddelerin bu hastalığın ortaya çıkışında rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bu konuda kesin bir veri olmamakla beraber araştırmalar halen devam etmektedir. Somatizasyon Belirtileri Somatizasyon bozukluğu adı altında toplanan belirtiler şunlardır: (bu tanıyı koyabilmek için bu 34 belirtiden en az 13 tanesi aynı kişide görülmüş olmalıdır) 1. Kusma 2. Kol ve bacak ağrısı 3. Nefes darlığı 4. Sağırlık 5. Yürüme zorluğu 6. Karın ağrısı 7. Sırt ağrısı 8. Çarpıntı 9. Çift görme 10. Kas ağrısı 11. Eklem ağrısı 12. Bulantı 13. Sersemlik 14. Bulanık görme 15. İdrar yapma güçlüğü 16. Karında şişkinlik hissi 17. İdrar yaparken ağrı duyma 18. Unutkanlık 19. Körlük 20. Cinsel ilişki sırasında cinsel organlarda yanma 21. İshal 22. Baş ağrısı dışındaki bedenin herhangi bir yerinde ağrı duyma 23. Yutma güçlüğü 24. Bayılma 25. Cinsel isteksizlik 26. Değişik besinler yediğinde bunları tolere edememe 27. Ses kısıklığı 28. Sara benzeri nöbet geçirme 29. Göğüs ağrısı 30. Cinsel ilişki sırasında ağrı duyma 31. Ağrılı adet görme (kadınlarda) 32. Düzensiz adet görme (kadınlarda) 33. Aşırı adet kanaması (kadınlarda) 34. gebelik boyunca kusma (kadınlarda) Belirtiler genelde hastayı da rahatsız edici düzeydedir. Bu nedenle hastalar sıklıkla doktora başvururlar değişik ağrı kesiciler kullanırlar ve genelde yaşam tarzlarını da hastalığa göre değiştirirler. Somatizasyon Tedavisi Somatizasyon bozukluğu kendiliğinden iyileşmenin nadir olduğu bir ruhsal rahatsızlıktır. 6-8 yıl süre ile herhangi bir tedavi görmeyen hastaların %90’nında rahatsızlığın sürdüğü bildirilmektedir. Özellikle yaşam koşullarının ağırlaştığı dönemlerde belirtilerinin şiddetlendiği ve yenilerinin eklendiği görülür. Yakınmaların hafiflediği iyilik dönemleri genellikle bir yılı aşmaz. Yıllarca süren somatizasyon bozukluğu olan hastalarda sosyal yeti yitimi görülen hasta oranının %83’ü bulabildiği bildirilmektedir. Somatizasyon Bozukluğunun tedavisi oldukça zordur. Çünkü kişiler yakınmalarının bir tür psikolojik bozukluk olduğunu kabullenmezler. Tedavi yaklaşımında önce kişiye ve ailesine bunun psikolojik bozukluk olduğunu anlatmaya çalışmak ve uzlaşmak gerekir. Bu özellikle kişi tarafından kolay kabullenilmez. Bazı dirençler gösterebilir. Bu uzlaşma gerçekleşirse hastadan psikiyatristinin/psikoloğunun onayı olmadan başka bir hekime ya da tahlile yönelmemesi istenir. Böyle bir ittifak kurulduktan sonra da psikoterapi sürecine başlanır.Tedavide belli bir ilaç ve tedavi yöntemi bilinmemektedir. Ancak hastaların toplumsal uyumun ve iş verimini artırmak amacı ile psikolojik destek verilebilir. Yine bu hastalarla ilişki kurmada psikiyatristin tutumu çok önemlidir. 1 yıllık bir psikoterapi sürecinde tedavi şansı % 80 'e kadar çıkar. Tedavi vucutsal hastaligin varlığında hastalıkla ilgili birim ile paralel olarak tedavinin yürütülebilmesi seklinde olmakta ya da ayaktan tedavi ile olabilmektedir. önemli hedef olabildiğince çabuk hareketin ve olabilen en yüksek işlevselliğin sağlanabilmesidir. Bunun için ilaç tedavisi yanında bireysel terapiler hipnoz fizik tedaviden faydalanılmaktadır.

< - Bakimliyiz.Com Bilgilendirme - >

Değişiklikleri göz ardı et

Hızlı Cevap

Somatizasyon Hastaligi Nedir?

Benzer Konular