Kardiyovasküler Hastalıklardan Korunmak İçin Beslenme Önerileri

daywest · 06-02-2011, 02:18

Sağlığın geliştirilmesi kavramı kapsamında; yeterli ve dengeli beslenme

düzenli fizik aktivite

sigara ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerden uzak bir yaşam

düzenli uyku

boş zamanları değerlendirme ve diğer sağlıklı yaşam biçimleri etmenleri gibi çeşitli kavramlar yer almaktadır. Beslenme insan yaşamının müdahale edilebilir bir bölümünü oluşturup kardiyovasküler sistem (KVS) hastalıklar ve kanser gibi diğer kronik hastalıklar açısından değiştirilebilen risk etmenleri arasında yer almaktadır. Her yıl dünyada 17 milyon kişi kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir . Hem Amerika Birleşik Devletleri�nde (ABD) hem de ülkemizde KVS hastalıkları en çok öldüren hastalıkların başında yer almaktadır. Türkiye'de 1998 yılı Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre ölümlerin %40

6'sının kalp hastalıklarına bağlı olduğu bilinmektdir. Buna dayanarak ülkemizde kalp hastalığından ölümlerin 155 bin dolayında olacağı tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmalar

kardiyovasküler hastalıklarla diyet alışkanlığı arasında kuvvetli bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.
Örneğin KVH riskinin yüksek olduğu popülasyonların diyeti satüre yağ asitlerinin fazla tüketildiği (günlük kalorinin %15' den fazlası)

kolesterolün fazla alındığı ve karbonhidratın az tüketildiği (%50'den az) toplumlardır. Düşük KVH insidansı olanlar ise satüre yağ asitlerinin az tüketildiği (%10'dan az)

karbonhidrat alımının fazla olduğu toplumlardır. Ayrıca yapılan göçmen çalışmalarında Nagazaki ve Hiroşima'dan Kaliforniya'ya göç eden kişilerde göçten önceki diyetlerine göre et

satüre yağ asiti

kolesterol

süt ürünleri tüketimi artışıyla birlikte

daha az kompleks karbonhidrat ve daha az alkol tüketimi olmuş ve KVH riskinde artış saptanmıştır .
Beslenme alışkanlıkları

yukarıda söz edildiği gibi kanda bazı değerlerin değişmesine ve kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere pek çok hastalığa neden olmaktadır. Türkiye'de yapılan çalışmalar sonucunda bireylerin %9'unun kan kolesterol

%17�sinın kan trigliserit düzeylerinin yüksek olduğu; buna ek olarak yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) düzeylerinin ise düşük olduğu bulunmuştur. HDL düzeyinin düşüklüğü kalp damar hastalıkları açısından bir risk etmeni olarak kabul edilmektedir . Kalp hastalığına yol açabilecek pek çok olumsuz risk etmeninin de beraberinde bulunması bu konuda
yapılacak önleme çalışmalarının önemini artırmaktadır.
Çeşitli toplumlardaki KVS hastalıklarının görülme sıklıkları incelendiğinde

Kuzey Avrupa ülkelerinde daha fazla görülmesi

Asya ve Akdeniz ülkelerinde daha az sıklıkta görülmesi beslenme kültürlerine bağlanmıştır . Diyetle kırmızı et

rafinerize gıda ve doymuş yağ asitlerinin fazla alınımı KVH riskini artırmaktadır. Kişiler ancak "yeterli" ve "dengeli" beslendiklerinde "sağlıklı" beslenme davranışından söz edilebilir. Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi ve kişilerin sağlıklı beslenmelerinin sağlanabilmesi için bireysel ve toplumsal düzeyde bazı önlemlerin alınması gerekmektedir.
Antropometrik ölçümler sonucu alınan kişisel değerler

kişilerin neden şişman ya da zayıf olduklarının altta yatan nedenleri

bireyin sağlıksız durumundan kurtulması için yapılması gerekenler

"bireysel önlemler" aşamasında yapılacak değerlendirmeler arasında yer alırken

bu sorunlara daha toplumsal düzeyde çözümler aranması "toplum tabanlı" yaklaşımları gerektirmektedir. Beslenmeye bağlı olarak gelişen hastalıkların sıklıklarının toplumsal düzeyde belirlenmesi

toplumların hangi özelliklerinin bu sorunların varlığını kolaylaştırdığı ya da önlediğinin saptanması

toplumsal düzeyde hangi beslenme davranışlarına dikkat etmek gerektiğinin belirlenmesi ve bazı öneriler geliştirilmesi

toplumsal düzeyde önleme ve müdahale çalışmalarının temelini oluşturmaktadır .
Toplumsal düzeyde yapılan duyarlılık geliştirme çalışmaları

dünyanın pek çok bölge ve ülkesinde onyıllar öncesinde başlamıştır. Örneğin

ABD'de kalp hastalıklarını önlemeye yönelik beslenme ile ilgili toplumsal düzeyde öneriler 1950'li yıllardan bu yana yapılmaktadır. Satüre yağ tüketimi ile kan kolesterol değerleri ve buna bağlı olarak da kalp hastalıklarının sıklığının yüksek olduğu bilinmektedir. Bu kapsamda

satüre yağların ve kolesterolden zengin besinlerin tüketiminin azaltılması

temel öneriler arasında yer almaktadır . Çok uzun dönemlerden bu yana hemen bütün toplumlar tarafından uygulanmaya çalışılan öneriler kişilerin her gün hangi besinlerden ne kadar yiyeceklerini tanımlamaya çalışan besin piramidinde yer almaktadır. Bu piramide göre

yağlar

şekerler

tatlılar çok kısıtlı

süt

peynir

yoğurt grubu besinler ve et

balık

tavuk grubu besinler günde iki

üç porsiyon

sebzeler üç

beş porsiyon

meyveler iki

dört porsiyon ekmek

tahıl

pirinç ve makarnalar 6-11 porsiyon olarak önerilmektedir . Ancak

piramidde yer alan bazı bilgiler son zamanlarda tartışmaya açılmış ve önemli değişiklikler önerilmiştir. Willett ve arkadaşları tarafından son yıllarda tartışmaya açılan bazı temel konulara aşağıda yer verilmiştir :
- Fiziksel aktivite ve düzenli olarak egzersiz yapmak piramidin tabanında yer almaktadır. Bireyler her gün düzenli olarak egzersiz yapmalıdırlar. Ayrıca

bireyler vücut ağırlıklarını da kontrol altında tutmalıdırlar. - Daha önceki piramide "çok kısıtlı" olarak alınması önerilen yağların kendi içindeki dengesinin önemli olduğu ve asıl dikkat edilmesi gereken noktanın satüre yağ tüketiminin sınırlanması gerektiği üzerinde durulmaktadır. Zeytinyağı

soya yağı

ayçiçek yağının bir denge içerisinde her öğün tüketilebileceği vurgulanmaktadır. Tam undan yapılmış gıdaların

rafinerize olmayan esmer pirinç

bulgur gibi gıdaların da her öğün tüketimi önerilmektedir.
- Meyve 0-2 porsiyon/gün
- Sebze yenilebildiği kadar/gün
- Fındık ve ceviz gibi sert kabuklu yemişler
1-3 porsiyon/gün
- Baklagiller 1-3 porsiyon/gün
- Kırmızı et

tereyağı

rafinerize undan yapılmış ekmek

beyaz pirinç

makarna

patates ve şekerlerin çok seyrek tüketilmesi önerilmektedir.
Bu değişiklikler

kuşkusuz her toplumun kendi içinde incelenmelidir. Toplumların kültürel

ekonomik ve toplumsal yapıları bu değişikliklerin toplum tarafından kabulünü ve uygulanmasını etkileyebilir. Bunun yanı sıra

pek çok açıdan kanıtları olan bu önerilerin her toplum için etkilerinin değerlendirilebilmesi için araştırmalara gereksinim vardır. Araştırmaların planlanmasından sonuçlarının değerlendirilmesine kadar geçen her aşamasının disiplinler arası bir işbirliğini gerektirdiği unutulmamalıdır.

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevap	Son Mesaj
Kanserden Korunmak İçin Tavsiyeler	elif	Sağlığımız	0	19-02-2010 01:17
Bel Ağrılarından Korunmak İçin Yapılması Gerekenler	elif	Sağlığımız	0	21-06-2009 12:54
Selülitten Korunmak İçin Düzenli Egzersiz	Bkmlyz	Selülit Özel	1	19-06-2009 11:29
Selülitten Korunmak İçin Uygun Beslenmek	Bkmlyz	Selülit Özel	0	21-07-2008 11:56
Korunmak İçin Sağlıklı Beslenme	Bakimliyiz	Hürriyet / E - Kolay / Sabah Sağlık	0	16-05-2008 06:10

06-02-2011, 02:18	#1 (permalink)
daywest	Kardiyovasküler Hastalıklardan Korunmak İçin Beslenme Önerileri Sağlığın geliştirilmesi kavramı kapsamında; yeterli ve dengeli beslenme düzenli fizik aktivite sigara ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerden uzak bir yaşam düzenli uyku boş zamanları değerlendirme ve diğer sağlıklı yaşam biçimleri etmenleri gibi çeşitli kavramlar yer almaktadır. Beslenme insan yaşamının müdahale edilebilir bir bölümünü oluşturup kardiyovasküler sistem (KVS) hastalıklar ve kanser gibi diğer kronik hastalıklar açısından değiştirilebilen risk etmenleri arasında yer almaktadır. Her yıl dünyada 17 milyon kişi kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir . Hem Amerika Birleşik Devletleri�nde (ABD) hem de ülkemizde KVS hastalıkları en çok öldüren hastalıkların başında yer almaktadır. Türkiye'de 1998 yılı Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre ölümlerin %406'sının kalp hastalıklarına bağlı olduğu bilinmektdir. Buna dayanarak ülkemizde kalp hastalığından ölümlerin 155 bin dolayında olacağı tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmalar kardiyovasküler hastalıklarla diyet alışkanlığı arasında kuvvetli bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Örneğin KVH riskinin yüksek olduğu popülasyonların diyeti satüre yağ asitlerinin fazla tüketildiği (günlük kalorinin %15' den fazlası) kolesterolün fazla alındığı ve karbonhidratın az tüketildiği (%50'den az) toplumlardır. Düşük KVH insidansı olanlar ise satüre yağ asitlerinin az tüketildiği (%10'dan az) karbonhidrat alımının fazla olduğu toplumlardır. Ayrıca yapılan göçmen çalışmalarında Nagazaki ve Hiroşima'dan Kaliforniya'ya göç eden kişilerde göçten önceki diyetlerine göre et satüre yağ asiti kolesterol süt ürünleri tüketimi artışıyla birlikte daha az kompleks karbonhidrat ve daha az alkol tüketimi olmuş ve KVH riskinde artış saptanmıştır . Beslenme alışkanlıkları yukarıda söz edildiği gibi kanda bazı değerlerin değişmesine ve kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere pek çok hastalığa neden olmaktadır. Türkiye'de yapılan çalışmalar sonucunda bireylerin %9'unun kan kolesterol %17�sinın kan trigliserit düzeylerinin yüksek olduğu; buna ek olarak yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) düzeylerinin ise düşük olduğu bulunmuştur. HDL düzeyinin düşüklüğü kalp damar hastalıkları açısından bir risk etmeni olarak kabul edilmektedir . Kalp hastalığına yol açabilecek pek çok olumsuz risk etmeninin de beraberinde bulunması bu konuda yapılacak önleme çalışmalarının önemini artırmaktadır. Çeşitli toplumlardaki KVS hastalıklarının görülme sıklıkları incelendiğinde Kuzey Avrupa ülkelerinde daha fazla görülmesi Asya ve Akdeniz ülkelerinde daha az sıklıkta görülmesi beslenme kültürlerine bağlanmıştır . Diyetle kırmızı et rafinerize gıda ve doymuş yağ asitlerinin fazla alınımı KVH riskini artırmaktadır. Kişiler ancak "yeterli" ve "dengeli" beslendiklerinde "sağlıklı" beslenme davranışından söz edilebilir. Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi ve kişilerin sağlıklı beslenmelerinin sağlanabilmesi için bireysel ve toplumsal düzeyde bazı önlemlerin alınması gerekmektedir. Antropometrik ölçümler sonucu alınan kişisel değerler kişilerin neden şişman ya da zayıf olduklarının altta yatan nedenleri bireyin sağlıksız durumundan kurtulması için yapılması gerekenler "bireysel önlemler" aşamasında yapılacak değerlendirmeler arasında yer alırken bu sorunlara daha toplumsal düzeyde çözümler aranması "toplum tabanlı" yaklaşımları gerektirmektedir. Beslenmeye bağlı olarak gelişen hastalıkların sıklıklarının toplumsal düzeyde belirlenmesi toplumların hangi özelliklerinin bu sorunların varlığını kolaylaştırdığı ya da önlediğinin saptanması toplumsal düzeyde hangi beslenme davranışlarına dikkat etmek gerektiğinin belirlenmesi ve bazı öneriler geliştirilmesi toplumsal düzeyde önleme ve müdahale çalışmalarının temelini oluşturmaktadır . Toplumsal düzeyde yapılan duyarlılık geliştirme çalışmaları dünyanın pek çok bölge ve ülkesinde onyıllar öncesinde başlamıştır. Örneğin ABD'de kalp hastalıklarını önlemeye yönelik beslenme ile ilgili toplumsal düzeyde öneriler 1950'li yıllardan bu yana yapılmaktadır. Satüre yağ tüketimi ile kan kolesterol değerleri ve buna bağlı olarak da kalp hastalıklarının sıklığının yüksek olduğu bilinmektedir. Bu kapsamda satüre yağların ve kolesterolden zengin besinlerin tüketiminin azaltılması temel öneriler arasında yer almaktadır . Çok uzun dönemlerden bu yana hemen bütün toplumlar tarafından uygulanmaya çalışılan öneriler kişilerin her gün hangi besinlerden ne kadar yiyeceklerini tanımlamaya çalışan besin piramidinde yer almaktadır. Bu piramide göre yağlar şekerler tatlılar çok kısıtlı süt peynir yoğurt grubu besinler ve et balık tavuk grubu besinler günde iki üç porsiyon sebzeler üç beş porsiyon meyveler iki dört porsiyon ekmek tahıl pirinç ve makarnalar 6-11 porsiyon olarak önerilmektedir . Ancak piramidde yer alan bazı bilgiler son zamanlarda tartışmaya açılmış ve önemli değişiklikler önerilmiştir. Willett ve arkadaşları tarafından son yıllarda tartışmaya açılan bazı temel konulara aşağıda yer verilmiştir : - Fiziksel aktivite ve düzenli olarak egzersiz yapmak piramidin tabanında yer almaktadır. Bireyler her gün düzenli olarak egzersiz yapmalıdırlar. Ayrıca bireyler vücut ağırlıklarını da kontrol altında tutmalıdırlar. - Daha önceki piramide "çok kısıtlı" olarak alınması önerilen yağların kendi içindeki dengesinin önemli olduğu ve asıl dikkat edilmesi gereken noktanın satüre yağ tüketiminin sınırlanması gerektiği üzerinde durulmaktadır. Zeytinyağı soya yağı ayçiçek yağının bir denge içerisinde her öğün tüketilebileceği vurgulanmaktadır. Tam undan yapılmış gıdaların rafinerize olmayan esmer pirinç bulgur gibi gıdaların da her öğün tüketimi önerilmektedir. - Meyve 0-2 porsiyon/gün - Sebze yenilebildiği kadar/gün - Fındık ve ceviz gibi sert kabuklu yemişler 1-3 porsiyon/gün - Baklagiller 1-3 porsiyon/gün - Kırmızı et tereyağı rafinerize undan yapılmış ekmek beyaz pirinç makarna patates ve şekerlerin çok seyrek tüketilmesi önerilmektedir. Bu değişiklikler kuşkusuz her toplumun kendi içinde incelenmelidir. Toplumların kültürel ekonomik ve toplumsal yapıları bu değişikliklerin toplum tarafından kabulünü ve uygulanmasını etkileyebilir. Bunun yanı sıra pek çok açıdan kanıtları olan bu önerilerin her toplum için etkilerinin değerlendirilebilmesi için araştırmalara gereksinim vardır. Araştırmaların planlanmasından sonuçlarının değerlendirilmesine kadar geçen her aşamasının disiplinler arası bir işbirliğini gerektirdiği unutulmamalıdır.

< - Bakimliyiz.Com Bilgilendirme - >

Değişiklikleri göz ardı et

Hızlı Cevap

Kardiyovasküler Hastalıklardan Korunmak İçin Beslenme Önerileri

Benzer Konular