En çok bebeklerde ve çocuklarda görülen atomik egzama giderek yaygınlaşan bir hastalık haline geldi.



GÖKSEL GÜRSOY/ AHT

Tekirdağ'ın Çorlu ilçesinde görev yapan Dermatoloji Uzmanı Doktor Zülayha Yaman Büyükadalı atopik egzama hakkında: "Şehirleşmenin artması ilerleyen sanayileşme ve hava kirliliğine bağlı gelişen vücutta oluşan kaşıntı ve döküntüdür. Bu hastalarda besine karşı alerji olabilir."dedi.

BELİRTİLERİ NELERDİR?
Egzama; görünürde herhangi bir belirti yokken kişinin devamlı kaşıntı duyması sonucu ortaya çıkan belirtilerle ilişkilendirilir. Kaşınan bölgelerde gün geçtikçe kızarıklık kepeklenme ile birlikte pul pul deri dökülmeleri meydana gelir. Egzama ilerlediğinde bu bölgeler yer yer su toplar ve açık yaralar ortaya çıkar. Daha da ilerlerse deri kanar ve iltihaplanıp ağrı yapabilir. Kanama sonucu yaralardan deriye giren bakteriler enfeksiyona yol açar ve bunun sonucunda hastalık bedene yayılabilir. Tedavi edilmezse kaşıntı sürekli bir hal alır ve giderek vücudun değişik yerlerine yayılır.

NERELERDE OLUŞUR?
Bedenin herhangi bir yerinde görülmekle birlikte bebeklik döneminde önce yüzde ve baş derisinde çıkar. Daha çok saç derisinin ense sınırında kürek kemiklerinin üzerindeki deride sonra kollarda ve bacaklarda özellikle derinin katlandığı ya da giysilerin sürtündüğü yerlerde ortaya çıkar. Genelde akşamları artan kaşıntı ile kendini gösterir. Daha büyük çocuklarda özellikle dirseklerin ön kısmında; diz ve bileklerin arkasında; ayak bileği ve boyunda görülür. Ebeveynlere çocuklarının büyüdükçe egzemalarının azalacağı bilgisini vermek doğru olur.

TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Egzamanın en önemli tedavisi cildi nemlendirmek ve kaşıntıyı gidermektir. Tedavi edilmeyen ve ihmal edilen durumlarda deride geri dönüşümsüz belirtiler meydana gelebilir. Deride kalınlaşma ve deri renginde koyulaşma bazen yıllarca sürebilir. Bu nedenle hastalığın erken tanısı ve tedavisi önemlidir. Egzama tehlikeli sayılabilecek ağır bir hastalık değil rahatsızlık veren bir hastalıktır.

Egzama olan kişinin rahat etmesi için alması gereken önlemlerin başında yarayı kaşımamak gelir. Ayrıca derinin kurumasını engellemek kaşımadan kaçınmak tahriş edici şeylerden uzak durmak ve egzamaya sebep olan gıda maddelerinden uzak durmak gerekir. Cilt lezyonlarının aktif olduğu dönemlerde lezyon üzerine haricen ince bir tabaka halinde doktorunuzun önerdiği krem kullanma süresi dikkate alınarak uygulanır. Kullanılan ilaçlar doktorun önerdiği nemlendirici ile cilt nemlendirildikten sonra uygulanmalıdır.

Atopik dermatitin çocuklar açısından getirdiği bazı sorunlar vardır:

· "Kaşınmamak" çocuklar için zor neredeyse olanaksızdır.

· Çocuklar yaşadıkları sorunun tam olarak ne olduğunu anlamakta güçlük çekebilirler.

· Ciltteki lezyonlar ve kaşınma hali çocukları arkadaşları arasında ve bulunduğu çevrede zor durumda bırakabilir.

· Özellikle kaşınmanın alevlendirdiği cilt lezyonları çocuğu endişelendirebilir.

· Stres hastalığı daha da kötüleştirebilir. Ve unutmayın ki çocuklar da stres yaşarlar.

Bu nedenle atopik dermatitin uygun tedavisi sürdürülürken bir yandan da bu sorunlarla baş edebilmesi için çocuğa destek olunmalıdır.

Egzama olmamak için ne gibi önlemler alınabilir?

· Cildin nemlendirilmesi çok önemlidir; kişi cildinin PH'ı ile uygun kurutucu etkisi olmayan şampuan ve kremler kullanmalıdır.

· Duştan sonra daha banyoda iken nemlendirici sürülmelidir.

· Banyo yaparken ılık su kullanılmalı parfümsüz ve antiseptik madde içermeyen sabunlar kullanılmalıdır. Duştan sonra cilt iyice kurulanmalıdır.

· Kişi deterjan ve diğer temizleyicilerle direkt olarak temastan kaçınılmalıdır.

· Cilalarla solvent ve metal koruyucularla derinin temas etmemesine dikkat edilmelidir.

· Bulaşık ve çamaşır için kullanılan eldivenler plastik veya içi pamuklu olmalıdır.

· Egzamalı bir bebeğe inek sütü veriliyorsa deri alerji testleri ile alerji var mı kontrol edilmelidir.

· Nedeni bulunamayan çocuk egzamalarında ise çocuğun giysilerinde yünlü kumaş kullanmamak derisi kurumaya yatkınsa çok sık yıkamaktan kaçınmak enfeksiyonları önlemek için hem kendini hem de çevresinin temizliğine özen göstermek ve özel sabun kullanmak yararlı olur.

· Bebeklik döneminde emzirilmeyenlerde egzema daha şiddetli seyreder.

TETİKLEYEN ETKENLER
Egzamayı tetikleyen en yaygın etmen ev toz akarları tüy polen kedi ve köpek tüyüdür. Bunların dışında; çok miktarda renk katılmış giyecekler nem stres gıda maddeleri kalın yün ürünleri polyester klorlu sular sigara dumanı parfüm alkali sabunlar kimyasal temizlik maddeleri ve sıcak terlemeyi arttırarak egzamayı tetikleyen etmenlerdendir. Bazen de inek sütü yumurta ve fındık-fıstık gibi gıda maddeleri kişi de egzamaya neden olabilmektedir.