Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler- Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler Neler

elif · 10-02-2013, 02:36

Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler- Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler Neler

Bütün enerjilerin kaynağı Güneş’tir. Hiçbir canlı Güneş’in ışık enerjisini doğrudan kullanamaz; ancak onu başka enerji şekillerine dönüştürerek Güneş’in ışık enerjisinden yararlanabilir. Biyosferin en önemli enerji dönüşümü fotosentezle gerçekleştirilir. Dünyamıza ulaşan Güneş ışığı bitkiler tarafından emilerek fotosentezde kullanılır. Klorofil gibi özel pigmentlere sahip bitkiler

algler

bakteriler Güneş enerjisini tutarak hücrelerin yararlanabileceği enerji şekline dönüştürür. Yeşil bitkilerin Güneş enerjisini kullanarak inorganik maddelerden organik besin maddesi sentezlemesi olayına fotosentez denir.Foto: ışık; sentez ise birleşme anlamına gelir.

Fotosentezle ilgili ilk çalışmalar 1772 yılında

Joseph Priestley (Yosef Prestliy) tarafından yapılmıştır. Priestley

fanus içinde yanan bir mumun kirlettiği havayı aynı yerdeki bitkinin temizlediğini göstermiştir.

Bitkilerin büyük çoğunluğu ototroftur; bulunduğu ortamdan su

mineral tuzlar

karbondioksit gibi maddeleri doğrudan alıp

fotosentez yardımıyla organik besin maddelerine dönüştürerek yaşamını sürdürebilir. Fotosentez

üstün yapılı bitkilerde genellikle yapraklarda gerçekleştirilmekle birlikte

kaktüs gibi yaprağı az bitkilerde sap bölümünde de gerçekleştirilebilir. “Bitkinin kimya fabrikası” olan yapraklar

görevlerine uygun özellikler taşır. Yaprakların yüzeylerinin geniş olması

fotosentez için gerekli gaz alışverişlerine uygun ortam yaratır. Yaprağın yassı biçimi

tüm hücrelerin dış ortamayakınolmasını sağlar; böylece gaz alışverişi kolaylaşır ve Güneş ışığı fotosentez yapan bütün hücrelere ulaşabilir. Ayrıca yaprakların birçok gözeneğe sahip olması gaz alışverişini kolaylaştırır. Bitki büyürken

yaprakları fotosentez yapmaya uygun biçimde düzenlenir. Evlerimizdeki çiçeklerinyapraklarını pencereye doğru çevirdiğini görmüşüzdür. İşte bunun sebebi; bitkilerin fotosentez yapabilmeleri için gerekli olan Güneş ışığını alabilmeleridir.

Yaprakların birçok işlevi vardır. Yaprakların geniş olan yüzeyleri

Güneş ışığından kaynaklanan fazla ısının atılmasını sağlar. Su kaybını önlemek için

yaprakların Güneş’e dönük olan üst yüzü çoğunlukla “kutikula” adı verilen bir tür su geçirmez

koruyucu cilayla örtülüdür. Yaprakların alt yüzünde ise gaz alışverişini sağlamakla görevli özel deri hücreleri olan gözeneklerbulunur. Gözeneklerin açılıp kapanması

karbondioksit alıp oksijen vermeye yetecek; ancak su kaybına yol açmayacak biçimde bitki tarafından düzenlenir.

Besin Kaynağı Harikası Yaprak

Bitkilerde gövde ve dallara bağlı

yeşil renkli

fotosentez yapan ve yüzeyi geniş olan bitki organıdır. İletim demetleri açısından zengindirler.
İmage004.jpg

Yaprağın Kısımları :

a) Yaprak sapı : Yaprağı bitkiye bağlayan kısımdır. Besin

su ve mineral maddeleri taşıyan iletim demetleri bulundurur. Bazı bitkilerin yaprak sapı yoktur. Bunlara örnek olarak; soğan

buğday ve pırasa verilebilir.

b) Yaprak kını : Yaprak sapının dala bağlandığı şişkinleşmiş kısımdır.

c) Yaprak ayası : Yaprağın geniş ve yassı kısmıdır. Üzerinde iletim damarları

gözenekler (stomalar)

kloroplastlı hücreler bulunur. Yaprağın şekli yaşadığı yer ve iklim şartlarına göre değişir.

Stomalar : Fotosentez için gerekli olan karbondioksiti alır ve üretilen oksijeni dışarı atar. Solunum için gerekli oksijeni alır ve oluşan karbondioksiti

dışarı atar. Terleme sonucu oluşan suyu dışarı atarak

topraktan su ve mineral madde alınmasını sağlar.

Damarlar : Yaprak ayasında yayılan borucuklar sistemidir. Gövde ile yaprak arasında madde alışverişini sağlar.

Yaprak Çeşitleri :

a) Ayalarına göre yapraklar

1) Basit yaprak : Yaprak ayası tek parçadan oluşur. Örneğin; elma

armut.

2) Bileşik yaprak : Yaprak ayası birden çok parçadan oluşur. Örneğin; akasya

at kestanesi.

b) Damar şekline göre yapraklar :

vTüysü damarlı yaprak: Erik

kiraz

elma.

vEl ayası damarlı yaprak: Asma

çınar.

vParalel damarlı yaprak: Mısır

buğday.

c) Ayalarının kenarlarına göre yapraklar :

vDüz kenarlı yaprak

vDişli yaprak

vBölümlü yaprak

vParçalı yaprak

Yaprakların şekli fotosentezi etkiler. Geniş yapraklı bitkiler

Güneş ışığından daha çok yararlanma olanağına sahiptirler.

Yaprağın Görevleri :

a) Solunum yapmak : Yapraklar

sahip oldukları stomalar sayesinde oksijen alır ve yaprak hücrelerindeki mitokondrilerde

ürettikleri glikozu kullanarak solunumu meydana getirirler.

b) Fotosentez yapmak

c) Terleme yapmak: Yaprakta solunum ve fotosentez sonucu artan ısının azaltılması amacıyla

ısının fazlasının suyun buharlaşması sonucu dışarıya atılmasıdır. Bitkiler

solunumu sürekli gerçekleştirdiklerinden sürekli terleme yaparlar. Terleme hızını; yaprak ayasının büyüklüğü

stoma sayısı

nem

sıcaklık gibi faktörler etkiler. Kaktüs gibi bazı bitkilerde

terlemenin azaltılması için yapraklar diken şeklindedir.

YAPRAĞIN İÇİNDE NELER OLUYOR?

Birkaç milimetre kalınlığındaki herhangi bir yaprak

bir fabrika kadar büyütülseydi ve biz de onun içinde dolaşabilseydik

gördüklerimiz karşısında şaşkınlığa düşerdik. Örneğin; küçük bir maydanoz yaprağının içinde dahi çok gelişmiş ve her tarafı sarmış bir boru ağı

yirmiden fazla kimyasal madde üreten ve bunları depolayan kimya merkezleri

Güneş enerjisini hiç durmadan

besine çeviren enerji santralleri

bu işi başlatan güneş kolektörleri

her noktada karşımıza çıkan hava kontrol merkezleri

çok güçlü bir güvenlik ve haberleşme sistemi ve daha ne işe yaradığını bilim adamlarının da anlayamadığı pek çok bölümü içeren dev bir kimyasal tesisle karşılaşırdık.

Yapraklarda her an gerçekleşen işlemler

en son teknoloji kullanılarak kurulan dev tesislerde bile gerçekleştirilemeyecek kadar komplekstir.

Burada çalışanları durdurup bilgi almak ise mümkün değildir. Çünkü yağ

karbon ve hidrojen gibi maddelerden oluşmuş işçilerin ne konuşacak ağızları

ne bizi görecek gözleri

ne söylediklerimizi kavrayıp anlayacak beyinleri

ne de durup bize cevap verecek vakitleri vardır. İlk bakışta hiçbir tereddüte yer bırakmadan anlaşılan ise bu sistemin mükemmel bir şekilde işlediğidir.

Bu sistemi kontrol eden bir beyin yoktur. Bu yüzden bitkinin her parçası bir diğerinden bağımsız olarak gelişir

buna rağmen her parça ve her doku inanılmaz bir uyum ve işbirliği sergilemektedir. Bitki içinde hücrelerin nasıl haberleştiği

hücrelerin neden farklı dokular oluşturduğu henüz tam olarak

çözülememiştir. Bu farklı yapıları oluştururken ortaya çıkan emir komuta zinciri ise bir sır olmaya devam etmektedir.

Yaprakta görülen kusursuz tasarımın temel elemanları hücrelerdir. Aslında biz bitkinin özelliklerinden ve faaliyetlerinden söz ederken

bitki hücrelerinin özellik ve faaliyetlerini anlatırız. Bitkinin yapısını oluşturanlar da hücrelerdir. Bitkiyi meydana getiren bu hücreler

zamanı geldiğindefarklı dokular oluşturmaya başlarlar. Bazıları bir araya gelerek yaprak ve yaprak damarlarını

bazıları bitkiyi ayakta tutan odunsu yapıyı

bazıları ise kimyasal işlemleri gerçekleştiren dokuları oluştururlar. Her doku belirli bir tasarıma

belirli bir göreve ve yapıya sahiptir.

Yaprağı oluşturan dokular güneş ışığını maksimum toplayacak

her türlü dış etkiye dayanabilecek

en az malzemeyle en fazla işlem yapabilecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca yaprak bir kağıt inceliğinde olmasına rağmen içine sığdırılmış olan milyonlarca özel hücreyi koruyacak ve içindeki kompleks ve yoğun trafiği kontrol edecek yapılarla donatılmıştır.

FOTOSENTEZ NASIL GERÇEKLEŞİR ?

Yeşil bitkiler

topraktan aldıkları madensel tuz ve suyu odun borularıyla yapraklara kadar taşır. Yapraklardaki klorofiller

Güneş ışığını emerler ve kloroplastlarda fotosentez reaksiyonları gerçekleşir. Bu reaksiyonlar sonucunda besin (glikoz) oluşur ve oksijen açığa çıkar. Bu olay aşağıdaki şekilde gösterilir :

Fotosentez İçin Gerekli Olanlar

İçeride Üretilenler

Dışarıdan Alınanlar

Enzim

Klorofil

Karbondioksit

Su

Işık

Madensel tuzlar

Bu kimyasal fabrikada her şey olup biterken

işlemler sırasında kullanılacak enerjinin özellikleri de ayrıca tespit edilmiştir. Fotosentez işlemi bu yönüyle incelendiğinde de

gerçekleşen işlemlerin ne kadar büyük bir hassasiyetle tasarlanmış olduğu görülecektir. Çünkü Güneş’ten gelen ışığın enerjisinin özellikleri

tam olarak kloroplastın kimyasal tepkimeye girmesi için ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamaktadır.

Güneş'in ışığı fotosentez için özel olarak mı ayarlanmıştır? Yoksa bitkiler

gelen ışık ne olursa olsun

bu ışığı değerlendirip ona göre fotosentez yapabilecek bir esnekliğe mi sahiptirler?

Bitkiler hücrelerindeki klorofil maddelerinin ışık enerjisine karşı duyarlı olmaları sayesinde fotosentez yapabilirler. Buradaki önemli nokta klorofil maddelerinin çok belirli bir dalga boyundaki ışınları kullanmalarıdır. Güneş tam da klorofilin kullandığı bu ışınları yayar. Yani güneş ışığı ile klorofil arasında tam anlamıyla bir uyum vardır :

Fotosentezi gerçekleştiren molekül

klorofildir... Fotosentez mekanizması

bir klorofil molekülünün Güneş ışığını absorbe etmesiyle (emmesiyle) başlar.

Ama bunun gerçekleşebilmesi için

ışığın doğru renkte olması gerekir. Yanlış renkteki ışık

işe yaramayacaktır. Bu konuda örnek olarak televizyonu verebiliriz : Televizyonun bir kanalın yayınını yakalayabilmesi için

doğru frekansa ayarlanmış olması gerekir. Kanalı başka bir frekansa ayarlayın

görüntü elde edemezsiniz. Aynı şey fotosentez için de geçerlidir. Güneş'i televizyon yayını yapan istasyon olarak kabul ederseniz

klorofil molekülünü de

televizyona benzetebilirsiniz. Eğer bu molekül ve Güneş birbirlerine uyumlu olarak ayarlanmış olmasalar

fotosentez oluşmaz.

FOTOSENTEZİ ETKİLEYEN ETMENLER

Fotosentezi etkileyen etmenler

çevresel ve genetik faktörler olmak üzere ikiye ayrılır.

1) Çevresel Faktörler : Karbondioksit miktarı

ışık şiddeti

sıcaklık ve mineral tuzları.

2) Genetik Faktörler : Kloroplast sayısı

su miktarı

yaprak genişliği

stomaların yapısı ve sayısı

kutikula kalınlığı ve enzim miktarı.

1) Çevresel Faktörler:

ØKarbondioksit miktarı : Karbondioksit miktarı artınca fotosentez hızı belli bir seviyeye kadar artmakta

sonra sabit kalmaktadır.

ØIşık şiddeti : Işık şiddeti arttıkça

fotosentez hızı da bir süre artar

sonra sabit kalır. Karbondioksit ve ışığın etkisi birlikte incelenirse daha farklı bir durum ortaya çıkar. Düşük karbondioksit yoğunluğunda

fotosentezin hızını yalnız karbondioksit belirlerken

karbondioksit bol olduğu zaman fotosentezin hızı

ışık şiddetine göre değişir. Fotosentez

mavi-mor ışıkta en hızlı; yeşil ışıkta en yavaş gerçekleşir. Bu olay

klorofilin ışığı alma oranının farklı ışıklarda

farklı olmasından kaynaklanır.

ØSıcaklık : Sıcaklık

fotosentezde görev yapan enzimleri etkilediğinden önemlidir. Sıcaklık

40C’nin üzerine çıkarsa fotosentez hızı düşer.

ØMineral tuzları: Bitkiler

mineral tuzlarını suda çözünmüş olarak topraktan alırlar. Bu tuzların eksikliği klorofil eksikliğine yol açar. Klorofil eksikliği de fotosentez hızını düşürür.

2) Genetik Faktörler :

ØKloroplast sayısı : Bitki hücrelerindeki kloroplast sayısı 20-100 arasında değişir. Fotosentezi gerçekleştiren bu organellerin sayısı arttıkça

fotosentez hızı da artar. Yaprağı koyu yeşil olan bitkilerde kloroplast çok

açık yeşil olanlarda azdır.

ØSu miktarı : Su

fotosentezin ham maddesidir. Bitkide su miktarı %18’in altına düşerse fotosentez durur.

ØYaprak genişliği : Yeşil bitkilerin yaprak yüzeyi ne kadar genişse

ışıktan yararlanma oranı o kadar fazla olur. Yaprak sayısı arttıkça fotosentez hızı da artar.

ØStomaların yapısı ve sayısı : Bitkideki stoma ne kadar fazla olursa fotosentez de o kadar hızlı gerçekleşecektir.

ØKutikula kalınlığı : Kutikula kalınlığı fazla olan bitkiler

ışıktan daha az yararlanacağı için fotosentez daha az gerçekleşecektir.

ØEnzim miktarı : Fotosentez enzimleri ne kadar fazla ise

fotosentez de o kadar fazla olacaktır.

FOTOSENTEZİN YERYÜZÜNDEKİ HAYAT İÇİN ÖNEMİ

Fotosentez

yaprak

çiçek

tohum

meyve gibi ölen organların yenilenmesini

bitki kütlesinin artmasını ve hayvanlarla insanların tükettiği besin maddelerinin oluşumunu sağlar. Hayvan ve insanlarca tüketilen besinler

bitki için bir kayıp olsa da

hayatın devamı açısından çok önemlidir. Ekosistemde var olan bütün canlıların kökeninde yeşil bitkilerin ürettiği besin maddeleri vardır.

Bitkiler

Güneş’ten aldığı enerji ile besin üretir. Ürettikleri besinden elde ettikleri enerjinin bir kısmını

kendi hayatsal faaliyetleri için kullanır. Geri kalanını depo eder. Bitkilerle beslenen hayvanlar (otçullar) bu depo edilmiş enerjiden faydalanırlar. Otçullar

enerjinin bir kısmını harcarken

bir kısmını da hücrelerinde depo eder. Otçullarla beslenen etçiller

bu depo edilmiş enerjiden faydalanır. Yani

canlılığın devamı için

yeşil bitkilerin fotosentezle besin üretmeleri şarttır.

Yeşil bitkilerin bütün canlıların beslenmesindeki rolünün yanı sıra

yeşil bitkiler

petrol

kömür

doğal gazın da kaynağını oluşturur. Kireç taşlarının yapısına dolaylı olarak katkıda bulunur ve özellikle tüm canlıların solunumu için vazgeçilmez olan “oksijeni” üretir. Milyonlarca yıldan beri bütün canlılar

solunum için oksijen alıp

karbondioksit verir. Buna karşın atmosferde bulunan gaz oranlarında büyük değişimler gerçekleşmemiştir. Bu oranların sabit kalmasını sağlayan bitkilerdir.

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevap	Son Mesaj
Suyun Bilinçsizce Kullanımı - Suyun Bilinçsizce Kullanımı Hakkında	gizem	Soru Cevap	2	07-12-2015 04:37
Alkali Suyun Faydaları Nelerdir? - Alkali Suyun Yararları Nelerdir?	elif	Sağlığımız	4	03-12-2013 02:49
Daha Güçlü Bir Türkiye İçin Üzerimize Düşen Görevler	elif	Eğitim ve Öğretim	0	07-02-2013 03:42
Atatürk'ün Bize bıraktığı Emanetin Korunması İçin Üzerimize Düşen Görevler	elif	Eğitim ve Öğretim	0	07-02-2013 03:19
Ev yapımında belediyeye düşen görevler	Я	Soru Cevap	0	08-03-2012 09:13

10-02-2013, 02:36	#1 (permalink)
elif	Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler- Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler Neler Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler- Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler Neler Bütün enerjilerin kaynağı Güneş’tir. Hiçbir canlı Güneş’in ışık enerjisini doğrudan kullanamaz; ancak onu başka enerji şekillerine dönüştürerek Güneş’in ışık enerjisinden yararlanabilir. Biyosferin en önemli enerji dönüşümü fotosentezle gerçekleştirilir. Dünyamıza ulaşan Güneş ışığı bitkiler tarafından emilerek fotosentezde kullanılır. Klorofil gibi özel pigmentlere sahip bitkiler algler bakteriler Güneş enerjisini tutarak hücrelerin yararlanabileceği enerji şekline dönüştürür. Yeşil bitkilerin Güneş enerjisini kullanarak inorganik maddelerden organik besin maddesi sentezlemesi olayına fotosentez denir.Foto: ışık; sentez ise birleşme anlamına gelir. Fotosentezle ilgili ilk çalışmalar 1772 yılında Joseph Priestley (Yosef Prestliy) tarafından yapılmıştır. Priestley fanus içinde yanan bir mumun kirlettiği havayı aynı yerdeki bitkinin temizlediğini göstermiştir. Bitkilerin büyük çoğunluğu ototroftur; bulunduğu ortamdan su mineral tuzlar karbondioksit gibi maddeleri doğrudan alıp fotosentez yardımıyla organik besin maddelerine dönüştürerek yaşamını sürdürebilir. Fotosentez üstün yapılı bitkilerde genellikle yapraklarda gerçekleştirilmekle birlikte kaktüs gibi yaprağı az bitkilerde sap bölümünde de gerçekleştirilebilir. “Bitkinin kimya fabrikası” olan yapraklar görevlerine uygun özellikler taşır. Yaprakların yüzeylerinin geniş olması fotosentez için gerekli gaz alışverişlerine uygun ortam yaratır. Yaprağın yassı biçimi tüm hücrelerin dış ortamayakınolmasını sağlar; böylece gaz alışverişi kolaylaşır ve Güneş ışığı fotosentez yapan bütün hücrelere ulaşabilir. Ayrıca yaprakların birçok gözeneğe sahip olması gaz alışverişini kolaylaştırır. Bitki büyürken yaprakları fotosentez yapmaya uygun biçimde düzenlenir. Evlerimizdeki çiçeklerinyapraklarını pencereye doğru çevirdiğini görmüşüzdür. İşte bunun sebebi; bitkilerin fotosentez yapabilmeleri için gerekli olan Güneş ışığını alabilmeleridir. Yaprakların birçok işlevi vardır. Yaprakların geniş olan yüzeyleri Güneş ışığından kaynaklanan fazla ısının atılmasını sağlar. Su kaybını önlemek için yaprakların Güneş’e dönük olan üst yüzü çoğunlukla “kutikula” adı verilen bir tür su geçirmez koruyucu cilayla örtülüdür. Yaprakların alt yüzünde ise gaz alışverişini sağlamakla görevli özel deri hücreleri olan gözeneklerbulunur. Gözeneklerin açılıp kapanması karbondioksit alıp oksijen vermeye yetecek; ancak su kaybına yol açmayacak biçimde bitki tarafından düzenlenir. Besin Kaynağı Harikası Yaprak Bitkilerde gövde ve dallara bağlı yeşil renkli fotosentez yapan ve yüzeyi geniş olan bitki organıdır. İletim demetleri açısından zengindirler. İmage004.jpg Yaprağın Kısımları : a) Yaprak sapı : Yaprağı bitkiye bağlayan kısımdır. Besin su ve mineral maddeleri taşıyan iletim demetleri bulundurur. Bazı bitkilerin yaprak sapı yoktur. Bunlara örnek olarak; soğan buğday ve pırasa verilebilir. b) Yaprak kını : Yaprak sapının dala bağlandığı şişkinleşmiş kısımdır. c) Yaprak ayası : Yaprağın geniş ve yassı kısmıdır. Üzerinde iletim damarları gözenekler (stomalar) kloroplastlı hücreler bulunur. Yaprağın şekli yaşadığı yer ve iklim şartlarına göre değişir. Stomalar : Fotosentez için gerekli olan karbondioksiti alır ve üretilen oksijeni dışarı atar. Solunum için gerekli oksijeni alır ve oluşan karbondioksiti dışarı atar. Terleme sonucu oluşan suyu dışarı atarak topraktan su ve mineral madde alınmasını sağlar. Damarlar : Yaprak ayasında yayılan borucuklar sistemidir. Gövde ile yaprak arasında madde alışverişini sağlar. Yaprak Çeşitleri : a) Ayalarına göre yapraklar 1) Basit yaprak : Yaprak ayası tek parçadan oluşur. Örneğin; elma armut. 2) Bileşik yaprak : Yaprak ayası birden çok parçadan oluşur. Örneğin; akasya at kestanesi. b) Damar şekline göre yapraklar : vTüysü damarlı yaprak: Erik kiraz elma. vEl ayası damarlı yaprak: Asma çınar. vParalel damarlı yaprak: Mısır buğday. c) Ayalarının kenarlarına göre yapraklar : vDüz kenarlı yaprak vDişli yaprak vBölümlü yaprak vParçalı yaprak Yaprakların şekli fotosentezi etkiler. Geniş yapraklı bitkiler Güneş ışığından daha çok yararlanma olanağına sahiptirler. Yaprağın Görevleri : a) Solunum yapmak : Yapraklar sahip oldukları stomalar sayesinde oksijen alır ve yaprak hücrelerindeki mitokondrilerde ürettikleri glikozu kullanarak solunumu meydana getirirler. b) Fotosentez yapmak c) Terleme yapmak: Yaprakta solunum ve fotosentez sonucu artan ısının azaltılması amacıyla ısının fazlasının suyun buharlaşması sonucu dışarıya atılmasıdır. Bitkiler solunumu sürekli gerçekleştirdiklerinden sürekli terleme yaparlar. Terleme hızını; yaprak ayasının büyüklüğü stoma sayısı nem sıcaklık gibi faktörler etkiler. Kaktüs gibi bazı bitkilerde terlemenin azaltılması için yapraklar diken şeklindedir. YAPRAĞIN İÇİNDE NELER OLUYOR? Birkaç milimetre kalınlığındaki herhangi bir yaprak bir fabrika kadar büyütülseydi ve biz de onun içinde dolaşabilseydik gördüklerimiz karşısında şaşkınlığa düşerdik. Örneğin; küçük bir maydanoz yaprağının içinde dahi çok gelişmiş ve her tarafı sarmış bir boru ağı yirmiden fazla kimyasal madde üreten ve bunları depolayan kimya merkezleri Güneş enerjisini hiç durmadan besine çeviren enerji santralleri bu işi başlatan güneş kolektörleri her noktada karşımıza çıkan hava kontrol merkezleri çok güçlü bir güvenlik ve haberleşme sistemi ve daha ne işe yaradığını bilim adamlarının da anlayamadığı pek çok bölümü içeren dev bir kimyasal tesisle karşılaşırdık. Yapraklarda her an gerçekleşen işlemler en son teknoloji kullanılarak kurulan dev tesislerde bile gerçekleştirilemeyecek kadar komplekstir. Burada çalışanları durdurup bilgi almak ise mümkün değildir. Çünkü yağ karbon ve hidrojen gibi maddelerden oluşmuş işçilerin ne konuşacak ağızları ne bizi görecek gözleri ne söylediklerimizi kavrayıp anlayacak beyinleri ne de durup bize cevap verecek vakitleri vardır. İlk bakışta hiçbir tereddüte yer bırakmadan anlaşılan ise bu sistemin mükemmel bir şekilde işlediğidir. Bu sistemi kontrol eden bir beyin yoktur. Bu yüzden bitkinin her parçası bir diğerinden bağımsız olarak gelişir buna rağmen her parça ve her doku inanılmaz bir uyum ve işbirliği sergilemektedir. Bitki içinde hücrelerin nasıl haberleştiği hücrelerin neden farklı dokular oluşturduğu henüz tam olarak çözülememiştir. Bu farklı yapıları oluştururken ortaya çıkan emir komuta zinciri ise bir sır olmaya devam etmektedir. Yaprakta görülen kusursuz tasarımın temel elemanları hücrelerdir. Aslında biz bitkinin özelliklerinden ve faaliyetlerinden söz ederken bitki hücrelerinin özellik ve faaliyetlerini anlatırız. Bitkinin yapısını oluşturanlar da hücrelerdir. Bitkiyi meydana getiren bu hücreler zamanı geldiğindefarklı dokular oluşturmaya başlarlar. Bazıları bir araya gelerek yaprak ve yaprak damarlarını bazıları bitkiyi ayakta tutan odunsu yapıyı bazıları ise kimyasal işlemleri gerçekleştiren dokuları oluştururlar. Her doku belirli bir tasarıma belirli bir göreve ve yapıya sahiptir. Yaprağı oluşturan dokular güneş ışığını maksimum toplayacak her türlü dış etkiye dayanabilecek en az malzemeyle en fazla işlem yapabilecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca yaprak bir kağıt inceliğinde olmasına rağmen içine sığdırılmış olan milyonlarca özel hücreyi koruyacak ve içindeki kompleks ve yoğun trafiği kontrol edecek yapılarla donatılmıştır. FOTOSENTEZ NASIL GERÇEKLEŞİR ? Yeşil bitkiler topraktan aldıkları madensel tuz ve suyu odun borularıyla yapraklara kadar taşır. Yapraklardaki klorofiller Güneş ışığını emerler ve kloroplastlarda fotosentez reaksiyonları gerçekleşir. Bu reaksiyonlar sonucunda besin (glikoz) oluşur ve oksijen açığa çıkar. Bu olay aşağıdaki şekilde gösterilir : Fotosentez İçin Gerekli Olanlar İçeride Üretilenler Dışarıdan Alınanlar Enzim Klorofil Karbondioksit Su Işık Madensel tuzlar Bu kimyasal fabrikada her şey olup biterken işlemler sırasında kullanılacak enerjinin özellikleri de ayrıca tespit edilmiştir. Fotosentez işlemi bu yönüyle incelendiğinde de gerçekleşen işlemlerin ne kadar büyük bir hassasiyetle tasarlanmış olduğu görülecektir. Çünkü Güneş’ten gelen ışığın enerjisinin özellikleri tam olarak kloroplastın kimyasal tepkimeye girmesi için ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamaktadır. Güneş'in ışığı fotosentez için özel olarak mı ayarlanmıştır? Yoksa bitkiler gelen ışık ne olursa olsun bu ışığı değerlendirip ona göre fotosentez yapabilecek bir esnekliğe mi sahiptirler? Bitkiler hücrelerindeki klorofil maddelerinin ışık enerjisine karşı duyarlı olmaları sayesinde fotosentez yapabilirler. Buradaki önemli nokta klorofil maddelerinin çok belirli bir dalga boyundaki ışınları kullanmalarıdır. Güneş tam da klorofilin kullandığı bu ışınları yayar. Yani güneş ışığı ile klorofil arasında tam anlamıyla bir uyum vardır : Fotosentezi gerçekleştiren molekül klorofildir... Fotosentez mekanizması bir klorofil molekülünün Güneş ışığını absorbe etmesiyle (emmesiyle) başlar. Ama bunun gerçekleşebilmesi için ışığın doğru renkte olması gerekir. Yanlış renkteki ışık işe yaramayacaktır. Bu konuda örnek olarak televizyonu verebiliriz : Televizyonun bir kanalın yayınını yakalayabilmesi için doğru frekansa ayarlanmış olması gerekir. Kanalı başka bir frekansa ayarlayın görüntü elde edemezsiniz. Aynı şey fotosentez için de geçerlidir. Güneş'i televizyon yayını yapan istasyon olarak kabul ederseniz klorofil molekülünü de televizyona benzetebilirsiniz. Eğer bu molekül ve Güneş birbirlerine uyumlu olarak ayarlanmış olmasalar fotosentez oluşmaz. FOTOSENTEZİ ETKİLEYEN ETMENLER Fotosentezi etkileyen etmenler çevresel ve genetik faktörler olmak üzere ikiye ayrılır. 1) Çevresel Faktörler : Karbondioksit miktarı ışık şiddeti sıcaklık ve mineral tuzları. 2) Genetik Faktörler : Kloroplast sayısı su miktarı yaprak genişliği stomaların yapısı ve sayısı kutikula kalınlığı ve enzim miktarı. 1) Çevresel Faktörler: ØKarbondioksit miktarı : Karbondioksit miktarı artınca fotosentez hızı belli bir seviyeye kadar artmakta sonra sabit kalmaktadır. ØIşık şiddeti : Işık şiddeti arttıkça fotosentez hızı da bir süre artar sonra sabit kalır. Karbondioksit ve ışığın etkisi birlikte incelenirse daha farklı bir durum ortaya çıkar. Düşük karbondioksit yoğunluğunda fotosentezin hızını yalnız karbondioksit belirlerken karbondioksit bol olduğu zaman fotosentezin hızı ışık şiddetine göre değişir. Fotosentez mavi-mor ışıkta en hızlı; yeşil ışıkta en yavaş gerçekleşir. Bu olay klorofilin ışığı alma oranının farklı ışıklarda farklı olmasından kaynaklanır. ØSıcaklık : Sıcaklık fotosentezde görev yapan enzimleri etkilediğinden önemlidir. Sıcaklık 40C’nin üzerine çıkarsa fotosentez hızı düşer. ØMineral tuzları: Bitkiler mineral tuzlarını suda çözünmüş olarak topraktan alırlar. Bu tuzların eksikliği klorofil eksikliğine yol açar. Klorofil eksikliği de fotosentez hızını düşürür. 2) Genetik Faktörler : ØKloroplast sayısı : Bitki hücrelerindeki kloroplast sayısı 20-100 arasında değişir. Fotosentezi gerçekleştiren bu organellerin sayısı arttıkça fotosentez hızı da artar. Yaprağı koyu yeşil olan bitkilerde kloroplast çok açık yeşil olanlarda azdır. ØSu miktarı : Su fotosentezin ham maddesidir. Bitkide su miktarı %18’in altına düşerse fotosentez durur. ØYaprak genişliği : Yeşil bitkilerin yaprak yüzeyi ne kadar genişse ışıktan yararlanma oranı o kadar fazla olur. Yaprak sayısı arttıkça fotosentez hızı da artar. ØStomaların yapısı ve sayısı : Bitkideki stoma ne kadar fazla olursa fotosentez de o kadar hızlı gerçekleşecektir. ØKutikula kalınlığı : Kutikula kalınlığı fazla olan bitkiler ışıktan daha az yararlanacağı için fotosentez daha az gerçekleşecektir. ØEnzim miktarı : Fotosentez enzimleri ne kadar fazla ise fotosentez de o kadar fazla olacaktır. FOTOSENTEZİN YERYÜZÜNDEKİ HAYAT İÇİN ÖNEMİ Fotosentez yaprak çiçek tohum meyve gibi ölen organların yenilenmesini bitki kütlesinin artmasını ve hayvanlarla insanların tükettiği besin maddelerinin oluşumunu sağlar. Hayvan ve insanlarca tüketilen besinler bitki için bir kayıp olsa da hayatın devamı açısından çok önemlidir. Ekosistemde var olan bütün canlıların kökeninde yeşil bitkilerin ürettiği besin maddeleri vardır. Bitkiler Güneş’ten aldığı enerji ile besin üretir. Ürettikleri besinden elde ettikleri enerjinin bir kısmını kendi hayatsal faaliyetleri için kullanır. Geri kalanını depo eder. Bitkilerle beslenen hayvanlar (otçullar) bu depo edilmiş enerjiden faydalanırlar. Otçullar enerjinin bir kısmını harcarken bir kısmını da hücrelerinde depo eder. Otçullarla beslenen etçiller bu depo edilmiş enerjiden faydalanır. Yani canlılığın devamı için yeşil bitkilerin fotosentezle besin üretmeleri şarttır. Yeşil bitkilerin bütün canlıların beslenmesindeki rolünün yanı sıra yeşil bitkiler petrol kömür doğal gazın da kaynağını oluşturur. Kireç taşlarının yapısına dolaylı olarak katkıda bulunur ve özellikle tüm canlıların solunumu için vazgeçilmez olan “oksijeni” üretir. Milyonlarca yıldan beri bütün canlılar solunum için oksijen alıp karbondioksit verir. Buna karşın atmosferde bulunan gaz oranlarında büyük değişimler gerçekleşmemiştir. Bu oranların sabit kalmasını sağlayan bitkilerdir.

< - Bakimliyiz.Com Bilgilendirme - >

Değişiklikleri göz ardı et

Hızlı Cevap

Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler- Fotosentezde Suyun Üstlendiği Görevler Neler

Benzer Konular