|
Kadın Portalı | Kayıt Ol | İletişim | Forumları Okundu Kabul Et |
![]() | #1 (permalink) |
| ![]() Türkçedeki Ses Olayları Nelerdir?-Ses Olayları Hakkında 1. Ses türemeleri Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi şeklinde görülür: a) Ünlü türemesi Genellikle ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b) Ünsüz türemesi İki şekilde görülür. Birincisinde ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İkincisi ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2. Ünsüz ikizleşmesi Kelime içinde bir ünsüzün iki defa söylenerek ikizleşmesi olayıdır. Daha çok ağızlarda görülür: yeddi ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ünsüz ikizleşmesi ![]() 3. Ses düşmeleri Kelimedeki bir veya birkaç sesin ![]() a) Ön ses düşmesi: ısı+cak > sıcak. b) Orta hece ünlüsünün düşmesi Orta hecenin vurgusuz olması sebebiyle ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() c) Ünsüz düşmesi Seslerin birleşmesi sırasında söyleyiş güçlüğü veya zayıf sesler (g ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ç) Hece düşmesi Peş peşe gelen ve sesleri birbirine benzeyen hecelerden birinin düşmesidir: alıyor (<ala yorır) ![]() ![]() ![]() ![]() d) Tekleşme Genellikle alınma kelimelerdeki aynı cinsten ve yan yana bulunan iki ünsüzden birinin dilin ses özelliğine uyarak düşmesidir:Edebiyyat > edebiyat ![]() ![]() ![]() e) Ünlü birleşmesi İlki ünlüyle biten ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() f) Hece kaynaşması ğ ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4. Yer değiştirme (göçüşme) Kelimedeki iki ünsüzün yer değiştirmesi şeklinde ortaya çıkan ve ağızlarda çok görülen bir ses olayıdır: gibi-bigi ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 5. Benzeşme (asimilasyon) Kelime içinde bir araya gelen seslerden birinin diğer sesi kendisine benzetmesi demek olan benzeşme ![]() ![]() Türkçenin ses kurallarının çoğu ![]() Benzeşme ![]() a) İlerleyici benzeşme Önceki ünsüzün ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b) Gerileyici benzeşme Sonraki ünsüzün ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() c) Oluşum noktası benzeşmesi Kelime içinde yan yana bulunan ünsüzlerden birinin diğerini kendi oluşum noktasına çekmesi olayıdır: Anbar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 6. Ses değişmeleri Bir sesin başka bir sese dönmesiyle ilgili ses olayları aşağıda sıralanmıştır: a) Orta hece ünlüsünün değişmesi Orta hecenin vurgusuzluğu ve y sesinin zayıflığı sebebiyle orta hecedeki geniş ünlünün daralması olayıdır: başlıyor (<başla-yor) ![]() ![]() ![]() b) Sedalılaşma (yumuşama) Kelime sonunda iki ünlü arasında kalan p ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Tek heceli kelimelerin çoğunda ve sedalılaşma olduğunda anlamı değişecek kelimelerde yumuşama olmaz: atı ![]() ![]() ![]() ![]() c) Aykırılaşma Birbirine benzeyen veya aynı olan iki ünsüzden birinin başkalaşmasıdır: ahçı (<aşçı)*; aktar (<attâr) ![]() Bunların dışında da ses değişiklikleri vardır: inmek - enmek ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yukarıda sıralanan ses olaylarından bazıları ağız özelliklerinden kaynaklanır ve sadece söyleyişle ilgilidir. Bu kelimelerde görülen ses olayları ![]() ![]() ![]() Türkçenin ses özellikleri iyi bilinmekle herhangi bir kelimenin Türkçe olup olmadığı kolaylıkla ayırt edilebilir. Ana dile sahip çıkma bilinciyle anlamdaş kelimelerden Türkçe olanları seçmek de kolaylaşır. Ses ve yapı özelliklerine göre Türkçe olan kelimeler kullanmaya özen gösterilmelidir. Uyarılar: 1.Dildeki bu ses olaylarından sadece söyleyişte kalanlarla yazı diline geçenler arasındaki farklara dikkat ediniz: ombaşı - onbaşı ![]() ![]() ![]() ![]() 2. Ses özellikleri ve ses olaylarının kelimelerin imlâsıyla doğrudan ilgili yönle*rine bilhassa dikkat edilmelidir: trend - tirend ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3. babası ![]() ![]() |
![]() |
Seçenekler | |
Stil | |
Türkçedeki Ses Olayları Nelerdir?-Ses Olayları Hakkında konusu, Eğitim ve Öğretim / Türkçe ve Edebiyat forumunda tartışılıyor.
| ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevap | Son Mesaj |
Sözlü Anlatımın Genel Kuralları Nelerdir?Sözlü Anlatım Hakkında | elif | Türkçe ve Edebiyat | 6 | 29-05-2016 07:15 |
Konuşmayı Etkileyen Faktörler Nelerdir?-Konuşma Dili Hakkında | elif | Türkçe ve Edebiyat | 1 | 17-10-2011 09:35 |
Türklerde Çağlara Göre İşlenen Konular Nelerdir?-Konular Hakkında | elif | Türkçe ve Edebiyat | 0 | 24-06-2009 03:08 |
Ses Değişmeleri Nelerdir?-Ses Değişmeleri Hakkında | elif | Türkçe ve Edebiyat | 0 | 24-06-2009 02:38 |
Son zamanlardaki terör olayları | Bkmlyz | LakLak Bölümü | 9 | 30-11-2008 12:19 |